Minik gurme sofrada!
Bebeğinizle birlikte yeni bir döneme merhaba diyorsunuz. Artık anne sütü dışındaki tatlarla tanışma zamanı geldi! Peki neyle başlayacak, nelerden uzak duracak, neyi ne zaman vereceksiniz? Aklınıza takılan soruların yanıtları için Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Zermine Büyükkeçeci’ye danıştık. Bebeğinizin sağlıklı gelişimi için size ilk aşamada yardımcı olabilecek mini bir beslenme rehberi hazırladık.
HANGİ AYDA, NASIL?
BALIK
Balık yüksek hayvansal protein ve Omega 3 içeren çok değerli bir besin. İçerdiği Omega 3 ve Omega 2 sayesinde bağışıklık sistemini de uyarıyor. Ancak alerjen ve proteini yüksek olduğu için 11. aydan önce başlamayın. Buğulama hazırlamayı ya da fırın torbası ile fırında pişirmeyi tercih edebilirsiniz.
KURUYEMİŞ
Kuruyemiş ile direkt tanışma için çiğnemenin tam gelişmesini, yani 24-30. ayları beklemelisiniz. Ancak ceviz ve fındığı ezerek 20. aydan sonra verebilirsiniz.
BÖBREK-CİĞER-BEYİN
Sakatat grubu yiyeceklerin hayvansal protein oranı böbrek ve ciğerde düşük. Dolayısıyla asla kuzu ve dana etinin yerini tutmuyor. Beyin ise yağ oranı yüksek bir besin olup protein içermiyor. 9. aydan sonra bu yiyecekleri gurmelik tat değişikliği olarak verebilirsiniz. Ancak ana besin olarak tercih etmeyin.
KEFİR
Kefir,vücudumuzda sindirim ve dışkılamayı kolaylaştıran, dostumuz olan bakterilerden... 7. aydan sonra verebilirsiniz. Kefir probiyotik oluşumunu ve sindirimi sağlıyor. 09:00-16:00 saatleri arasında minumum 50 ml ortalama 100 ml verebilirsiniz.
BİTKİ ÇAYLARI
Bitki çaylarının sakinleştirici etkisi malum... Rezene, papatya, melisa, nane çayı gibi çayları 6. aydan sonra verebilirsiniz. Daha öncesinde ise tokluk hissi yaratmaması için çok önerilmiyor.
PEKMEZ VE BAL
Pekmez; dut, üzüm ve keçi boynuzu bitkisinin ezilip posa haline getirildikten sonra yüksek ısıda kaynatılmasıyla elde ediliyor. Şeker içeren gıdaların (pekmez gibi) uzun süre kaynatılması ise Hidroksi Metil Furfural denilen kansorejen madde üretmektedir. Pekmez yerine 6. aydan sonra taze üzüm yedirmeyi deneyebilirsiniz. Balın ise iki yaşından sonra kahvaltıda verilmesi öneriliyor. Dikkat! Balı asla sütle karıştırmayın. Bu, diş çürüklerinin ana nedenlerinden biri!
TERCİH ETMEMENİZ GEREKEN MEYVELER
Karpuz: Lifli olduğu için sindirim zorluğu var, reflü yapabilir.
Kavun: Gaz yapabilir.
Çilek: Çok alerjen.
Kiraz: Alerjen ve çekirdeği yutarsa toksik etkisi var.
BİR YAŞINDAN ÖNCE UZAK DURUN!
İnek sütü: Molekül ağırlığı fazla ve sindirimi zor.
Bal: Molekül ağırlığı yüksek ve alerjen.
Çilek: Alerjen.
Çikolata: Glisemik indeksi yüksek, hiçbir besin değeri yok.
Yumurta akı: Alerjen.
Şarküteri ürünleri (salam, sosis, sucuk): Yağ oranları yüksek olduğu için obeziteye neden olabilir, ayrıca koruyucu madde içerir.
ÖRNEK BESLENME PLANI
6. AY İLK YARI
Bu dönemde dikkat etmeniz gereken, öğlen sebze yemeden önce en az üç saat aç olması gerektiği...
07:00 Anne sütü
10:00 Anne sütü
13:00 Sebze
16:00 ve sonrası: Anne sütü
6. AY İKİNCİ YARI
07:00 Anne sütü
10:00 Anne sütü
13:00 Sebze
16:00 Yoğurt (Ev yapımı 100 ml)
18:00 Meyve (Yaz ise iki adet kayısı, bir adet şeftali, 10 adet siyah ya da yeşil üzüm, iki adet mürdüm eriği, bir adet elma veya armut deneyebilirsiniz. Kış ise elma, armut, muz tercih edebilirsiniz. Portakal, mandalina ve limon C vitamini yüksek olduğundan döküntüye neden olabiliyor.)
Gece: Anne sütü
7. AY
07:00 Anne sütü
13:00 Sebze
16:00 Yoğurt
18:00 Meyve
Gece: Anne sütü
8. AY
07:00 Anne sütü
10:00 1kibrit kutusu kadar peyniri, anne sütü ile karıştırın. İçine bir tatlı kaşığı yulaf ekleyin.
13:00 Sebze+30-50 gr kuzu kıyma veya parça et (Eti sebzeye ekleyin.)
16:00 Yoğurt
18:00 Meyve
Gece: Anne sütü
9. AY
07:00 Anne sütü
10:00 Peynir (Kibrit kutusu büyüklüğünde)+1/2 yumurta sarısı (10 gün sonra yumurtayı tama çıkartabilirsiniz.)
13:00 Etli sebze
16:00 Yoğurt
18:00 Meyve
Gece: Anne sütü
10. AY
07:00 Anne sütü
10:00 Yumurta+peynir+1-2 adet yeşil ya da siyah zeytin
13:30 Değişik çorbalar (Tarhana, yoğurt, domates, kırmızı süzme mercimek ya da sebze çorbası)
16:00 Yoğurt
18:00 Meyve
Gece: Anne sütü
11. AY
10. aydaki sistemi uygulayabilir, ek olarak balığa başlayabilirsiniz. Uskumru, lüfer, çinekop, somon gibi Omega’dan zengin balıkları tercih edin.
12. AY
Artık evde pişirilen yemekleri bebeğinize de yedirebilirsiniz. Ancak çorbalara ekmek eklememeye özen gösterin. Çünkü ekmek glisemik indeksi yüksek bir gıda. Hızlıca acıkmayı sağlayıp obeziteye neden olabiliyor.
Yazı: Burçin Öztınaz
EK BESİNLERE GEÇİŞ
Ne zaman?
Bebeğiniz altı ayını doldurduktan sonra artık sebzelerle tanışabilir. Eskiden ek gıdaya geçişte meyveler tercih ediliyordu ancak artık uzmanlar sebzeyle başlamanın daha doğru olduğunu düşünüyor. Bebeğinizin anne sütü dışında aldığı ilk gıdalar meyve gibi tatlı şeyler olursa, bebeğiniz sebze püresi yemeyi reddedebilir! Bu nedenle siz de başlangıç olarak meyveyi değil sebzeyi tercih etmelisiniz.
Nasıl?
Sebzelere iki çeşit olarak ve pirinç ilave ederek başlamayı deneyebilirsiniz. Örneğin; az patates ve az havucu bir tatlı kaşığı pirinçle buharda pişirin ve az miktarlarda (50 ml kadar) verin. Bebeğiniz ilk başta yemek istemese bile hemen pes etmeyin ve farklı gıdalara geçiş yapmayın. Bebeğiniz sebzeye alıştıktan sonra ise meyvelere başlayabilirsiniz.
HANGİ SEBZELER?
• Unutmamanız gereken baklanın G6Pg eksikliği olanlarda sakıncalı olduğu, sindirim güçlüğü ve alerji yapabileceği... Patlıcanı ise nikotin içerdiği için tercih etmemelisiniz. Bunlar dışındaki tüm sebzeleri yedirebilirsiniz.
• Kabak, biber, dolmalık biber gibi çekirdekli sebzelerin çekirdeklerini çıkartmayı unutmayın.
• Aynı öğünde karnabahar, brokoli, Brüksel lahanası, lahana, bezelye gibi gaz yapacak yiyecekleri bir arada kullanmayın. Sadece birini tercih edin.
BALIK
Balık yüksek hayvansal protein ve Omega 3 içeren çok değerli bir besin. İçerdiği Omega 3 ve Omega 2 sayesinde bağışıklık sistemini de uyarıyor. Ancak alerjen ve proteini yüksek olduğu için 11. aydan önce başlamayın. Buğulama hazırlamayı ya da fırın torbası ile fırında pişirmeyi tercih edebilirsiniz.
KURUYEMİŞ
Kuruyemiş ile direkt tanışma için çiğnemenin tam gelişmesini, yani 24-30. ayları beklemelisiniz. Ancak ceviz ve fındığı ezerek 20. aydan sonra verebilirsiniz.
BÖBREK-CİĞER-BEYİN
Sakatat grubu yiyeceklerin hayvansal protein oranı böbrek ve ciğerde düşük. Dolayısıyla asla kuzu ve dana etinin yerini tutmuyor. Beyin ise yağ oranı yüksek bir besin olup protein içermiyor. 9. aydan sonra bu yiyecekleri gurmelik tat değişikliği olarak verebilirsiniz. Ancak ana besin olarak tercih etmeyin.
KEFİR
Kefir,vücudumuzda sindirim ve dışkılamayı kolaylaştıran, dostumuz olan bakterilerden... 7. aydan sonra verebilirsiniz. Kefir probiyotik oluşumunu ve sindirimi sağlıyor. 09:00-16:00 saatleri arasında minumum 50 ml ortalama 100 ml verebilirsiniz.
BİTKİ ÇAYLARI
Bitki çaylarının sakinleştirici etkisi malum... Rezene, papatya, melisa, nane çayı gibi çayları 6. aydan sonra verebilirsiniz. Daha öncesinde ise tokluk hissi yaratmaması için çok önerilmiyor.
PEKMEZ VE BAL
Pekmez; dut, üzüm ve keçi boynuzu bitkisinin ezilip posa haline getirildikten sonra yüksek ısıda kaynatılmasıyla elde ediliyor. Şeker içeren gıdaların (pekmez gibi) uzun süre kaynatılması ise Hidroksi Metil Furfural denilen kansorejen madde üretmektedir. Pekmez yerine 6. aydan sonra taze üzüm yedirmeyi deneyebilirsiniz. Balın ise iki yaşından sonra kahvaltıda verilmesi öneriliyor. Dikkat! Balı asla sütle karıştırmayın. Bu, diş çürüklerinin ana nedenlerinden biri!
TERCİH ETMEMENİZ GEREKEN MEYVELER
Karpuz: Lifli olduğu için sindirim zorluğu var, reflü yapabilir.
Kavun: Gaz yapabilir.
Çilek: Çok alerjen.
Kiraz: Alerjen ve çekirdeği yutarsa toksik etkisi var.
BİR YAŞINDAN ÖNCE UZAK DURUN!
İnek sütü: Molekül ağırlığı fazla ve sindirimi zor.
Bal: Molekül ağırlığı yüksek ve alerjen.
Çilek: Alerjen.
Çikolata: Glisemik indeksi yüksek, hiçbir besin değeri yok.
Yumurta akı: Alerjen.
Şarküteri ürünleri (salam, sosis, sucuk): Yağ oranları yüksek olduğu için obeziteye neden olabilir, ayrıca koruyucu madde içerir.
6. AY İLK YARI
Bu dönemde dikkat etmeniz gereken, öğlen sebze yemeden önce en az üç saat aç olması gerektiği...
07:00 Anne sütü
10:00 Anne sütü
13:00 Sebze
16:00 ve sonrası: Anne sütü
6. AY İKİNCİ YARI
07:00 Anne sütü
10:00 Anne sütü
13:00 Sebze
16:00 Yoğurt (Ev yapımı 100 ml)
18:00 Meyve (Yaz ise iki adet kayısı, bir adet şeftali, 10 adet siyah ya da yeşil üzüm, iki adet mürdüm eriği, bir adet elma veya armut deneyebilirsiniz. Kış ise elma, armut, muz tercih edebilirsiniz. Portakal, mandalina ve limon C vitamini yüksek olduğundan döküntüye neden olabiliyor.)
Gece: Anne sütü
7. AY
07:00 Anne sütü
13:00 Sebze
16:00 Yoğurt
18:00 Meyve
Gece: Anne sütü
8. AY
07:00 Anne sütü
10:00 1kibrit kutusu kadar peyniri, anne sütü ile karıştırın. İçine bir tatlı kaşığı yulaf ekleyin.
13:00 Sebze+30-50 gr kuzu kıyma veya parça et (Eti sebzeye ekleyin.)
16:00 Yoğurt
18:00 Meyve
Gece: Anne sütü
9. AY
07:00 Anne sütü
10:00 Peynir (Kibrit kutusu büyüklüğünde)+1/2 yumurta sarısı (10 gün sonra yumurtayı tama çıkartabilirsiniz.)
13:00 Etli sebze
16:00 Yoğurt
18:00 Meyve
Gece: Anne sütü
10. AY
07:00 Anne sütü
10:00 Yumurta+peynir+1-2 adet yeşil ya da siyah zeytin
13:30 Değişik çorbalar (Tarhana, yoğurt, domates, kırmızı süzme mercimek ya da sebze çorbası)
16:00 Yoğurt
18:00 Meyve
Gece: Anne sütü
11. AY
10. aydaki sistemi uygulayabilir, ek olarak balığa başlayabilirsiniz. Uskumru, lüfer, çinekop, somon gibi Omega’dan zengin balıkları tercih edin.
12. AY
Artık evde pişirilen yemekleri bebeğinize de yedirebilirsiniz. Ancak çorbalara ekmek eklememeye özen gösterin. Çünkü ekmek glisemik indeksi yüksek bir gıda. Hızlıca acıkmayı sağlayıp obeziteye neden olabiliyor.
Yazı: Burçin Öztınaz
EK BESİNLERE GEÇİŞ
Ne zaman?
Bebeğiniz altı ayını doldurduktan sonra artık sebzelerle tanışabilir. Eskiden ek gıdaya geçişte meyveler tercih ediliyordu ancak artık uzmanlar sebzeyle başlamanın daha doğru olduğunu düşünüyor. Bebeğinizin anne sütü dışında aldığı ilk gıdalar meyve gibi tatlı şeyler olursa, bebeğiniz sebze püresi yemeyi reddedebilir! Bu nedenle siz de başlangıç olarak meyveyi değil sebzeyi tercih etmelisiniz.
Nasıl?
Sebzelere iki çeşit olarak ve pirinç ilave ederek başlamayı deneyebilirsiniz. Örneğin; az patates ve az havucu bir tatlı kaşığı pirinçle buharda pişirin ve az miktarlarda (50 ml kadar) verin. Bebeğiniz ilk başta yemek istemese bile hemen pes etmeyin ve farklı gıdalara geçiş yapmayın. Bebeğiniz sebzeye alıştıktan sonra ise meyvelere başlayabilirsiniz.
HANGİ SEBZELER?
• Unutmamanız gereken baklanın G6Pg eksikliği olanlarda sakıncalı olduğu, sindirim güçlüğü ve alerji yapabileceği... Patlıcanı ise nikotin içerdiği için tercih etmemelisiniz. Bunlar dışındaki tüm sebzeleri yedirebilirsiniz.
• Kabak, biber, dolmalık biber gibi çekirdekli sebzelerin çekirdeklerini çıkartmayı unutmayın.
• Aynı öğünde karnabahar, brokoli, Brüksel lahanası, lahana, bezelye gibi gaz yapacak yiyecekleri bir arada kullanmayın. Sadece birini tercih edin.
