Eski sevgilim, hayrola?

Sosyal medyanın ikircikli yüzüne, çoktan geride bıraktığınız romantik bir hayaleti ekliyoruz. Beklenmedik anlarda story’lerinize bakan ya da yanağınıza like busesi konduran eski sevgilinizden söz ediyoruz. Haunting, eski partnerinizin ansızın sanal dünyanızda belirmesi anlamına geliyor. Peki, siz de gizli bir ‘haunting’ ustası olabilir misiniz?

Yazı: Simay Engür

Tuş kilidini aç, tuş kilidini kapat, telefonu uzak görüş mesafesine bırak. Gözden ırak olan, arama çubuğundan da uzak olurmuş. İkna olmadınız mı? Öyleyse koltuktan devasa bir özgüvenle kalktınız, yağmur yaş demeden yollara düştünüz, tuş kilidini açtınız, malum kullanıcı adının ilk harfini arama çubuğuna yazıyordunuz ki zaten ilk sırada çıkan profil fotoğrafıyla bakışmaya başladınız bile... Şimdi baştan alıyoruz. Yağmur yaş demeden yollara düştüm, içim ürperiyor ya yeni story paylaşmadıysan? Neyse ki profil fotoğrafını sarmalayan çember al al olmuş. Şimdi gözünüz pek ve başınız dik, tıklamaya hazırlanıyorsunuz. ‘Bu son’ diyerek kendinize bir söz daha vermeyi de ihmal etmediniz tabii ki. Tebrikler, eski sevgilinize iflah olmaz bir ‘haunting’ yaptınız. Haunting, yani musallat olmak; sosyal medyanın ilişki lügatine eklediği taptaze kelimelerden biri. Story’nizi görüntüleyenlerin arasına karışan; ya da postunuza masum bir like bırakarak beşinci günün şafağında doğudan beliren eski sevgiliniz Gandalf; her zaman ‘umut’ anlamına gelmiyor. Hatta bu beklenmedik musallat olma hali, çoğu zaman kafa karıştırıcı olabiliyor. Dahası belki de bu hikayenin baş kahramanı olarak, mangal gibi yüreğiyle eski sevgilisinin profilinde dolaşan takıntılı hayalet Casper sizsiniz… İster ‘haunting’ yapan olun ister buna maruz kalan, asıl sorumuz şu: Bu size ne hissettiriyor?

KAYBETTİĞİNİ ARAYAN RÖNTGENCİ

Hitchcock’un 1954 yapımı Rear Window (Arka Pencere) filminde Jefferies karakteri, bir iş kazası sonucunda ayağını kırdığı için haftalarca evde kalır. Tekerlekli sandalyesinden dışarıyı izlerken karşı apartmandaki komşularını gözetlemek ise en büyük eğlencesi haline gelir. Marifetli bir röntgenci olan Jefferies, tüm bunların yanı sıra nişanlısı Lisa’nın kendisinden daha üstün olduğunu ve Lisa’ya layık olmadığını eve gelen yardımcısına ara sıra dillendirir. Jefferies, mükemmel olduğunu düşündüğü nişanlısının karşısında kendini sık sık güçsüz hisseder… Sosyolog Zizek, Hitchcock’un bu kült filmindeki Jesseries’in gözetleme zevkini, röntgenci ve röntgenlenen arasındaki ilişkiye atfettiği ‘gizli iktidar’ duygusuyla açıklar. Özel hayatında nişanlısının mükemmelliğine karşı iktidarsız hisseden Jefferies, başka hayatları röntgenleyerek gerçek hayatta sahip olamadığı iktidarı, ele geçirdiğini hisseder. Tam bu noktada sosyal medya ile birlikte hayatımıza giren ‘stalk’ kavramına göz kırpıyoruz. Çoğu zaman merak duygusuyla ve aslında sahip olamadığımız ya da eksikliğini hissettiğimiz duygu ve deneyimleri doyurmak için profil profil dolaşarak ‘stalk’ yapmak en büyük eğlencemiz haline geliyor. Tüm bunların ışığında, takdir edersiniz ki eski sevgilinin profiline yapılan ziyaretler, takıntı halini alan bir stalk davranışına dönüşebiliyor. Hal böyle olunca da şu soru aklımıza düşüyor: Orada ne işiniz var? Neden eski sevgilinizin profilinde geziniyor ve hatta durumu bir adım öteye götürerek varlığınızı hatırlatacak like’lar ve hikaye görüntülenmeleri bırakıyorsunuz? Dahası bu size gerçekten ne hissettiyor? Gulyabani misali eski sevgilinizin profiline musallat olurken, kendinize ‘sadece bir merak’ bahanesinden çok daha fazlasını sunmanız gerekiyor. Sizi stalk eylemine yönlendiren duyguyu bulduğunuzda, doğruları konuşmaya başlayabiliriz demektir! Hislerinizi anlamanıza yardımcı olmak için Uzm. Klinik Psikolog Simay Karakaş’a ‘stalk’ eyleminin altında yatan asıl gerçeğin ne olduğunu soruyoruz ve şöyle anlatıyor: “Stalklamanın hangi ihtiyaçtan kaynaklandığı önemlidir. Bazen bir merak dürtüsüyle bazen de örneğin size çirkin olduğunuzu söyleyen eski partnerinizin, yeni sevgilisinin sizden daha güzel olup olmadığıyla ilgilenerek; kendinizi daha güzel ve özgüvenli hissetmek için yapılabilir. Ya da sizden sonraki sevgilisinden de ayrıldıysa, bunun sizinle bir bağlantısının olup olmadığını araştırarak kendinizi daha değerli hissedebilirsiniz. Kötü bir şey yaptığını görürseniz ‘iyi ki ayrılmışım’ diye kararınızı doğrulamaya, kendinizi onaylamaya çalışabilirsiniz. Eğer bir alışkanlık edinip elinizde olmadan her gün eski partnerinizin profiline giriyorsanız, bunu kendinize zarar veren bir davranış ve onsuz yeni yaşamınıza adapte olmanızı zorlaştıran bir durum olarak görebiliriz. ‘Acaba ne yapıyor, mutsuz mu, bensizliğe alıştı mı, yoksa çoktan başkasıyla mı beraber?’ soruları haunting yaptığınız kişiye karşı kıskançlık, sevgi, özlem, nefret gibi çeşitli duygular beslediğinizi, ayrılığın tam olarak gerçekleşmediğini, kendinizle temas etmek yerine halen ona bir şekilde temas etmeye çalıştığınızı ve bir kayıp olan ayrılığın ardından yaşanması gereken sağlıklı bir süreç olan yas sürecinin tamamlanmadığını gösterebilir.” Anlayacağınız haunting yapmak, meraklı gözlerden çok daha fazlası. Sosyal medyanın usta bir eski sevgili röntgencisi olarak, hangi kayıp duygunuzu beslemeye çalıştığınız ise üzerine düşünmeniz gereken asıl konu olmalı.

BİRİ BENİ GÖZETLİYOR

Aslına bakarsanız, tüm takipçileriniz ve hatta gizli bir hesabınız yoksa herkes sizi gözetliyor. Narsistik ben duygusunu çoğaltan ve beğenilmenin arzulandığı bir vitrinde, 2000’lerin başında televizyonun en popüler reality show’larından olan devasa bir BBG evindeyiz. Tabii bu noktada profilinizde dolaşan 02 Melih’ten veya 03 Of Deli Gönül Tarık’tan hangisinin eski sevgiliniz olduğu, hatırı sayılır bir önem taşıyor. Olaylar, ‘paylaştığım story’e kimler bakmış?’ fitilini ateşlemenizle başlıyor. Tanıdık isimlerden oluşan bir listenin satırlarında süzülürken fazlasıyla tanıdık bir isim olarak, bağlarınızı çoktan kopardığınız eski sevgilinize rastladınız bile… Basit bir merhaba mı, geri dönüş sinyalleri mi; yoksa artık dokunulmaz bir gerekçe olmadığını iddia edebileceğimiz masum bir ‘merak’ mı? Doğru yanıtı tahmin etmenin imkansızlığı bir yana, kendisine ‘hayrola?’ yazmak istediğinizi duyar gibiyiz… Ancak haunting’e maruz kalan kişi olarak bu soruyu asıl kendinize sormanız gerekiyor: Hayrola? Şu an nasıl ve neden böyle hissediyorum? Uzm. Klinik Psikolog Simay Karakaş, haunting ile karşılaştığınızda şaşkın, panik, tedirgin, heyecanlı, kızgın ya da savunmasız hissetmenizin mümkün olduğunu söyleyerek sözlerine devam ediyor: “Bu duygulardan hangilerini hissedeceğiniz, onca çabanın ardından eski partnerinize karşı duygunuzun ne olduğuyla ve ayrılığı atlatıp atlatamadığınızla ilgilidir. Kişi ancak kendisini dinleyerek ve bedeninin verdiği tepkileri izleyerek bunu anlayabilir. Genellikle ilk verdiği tepki ve bu durumu başkasına anlattığı anda, ağzından düşünmeden çıkan kelimeler iyi bir bilgi verebilir. Ne hissettiğinizi anladıktan sonra ise eski partnerinizle ilişkinizin nasıl bittiğini göz önüne alarak, onunla iletişime geçmeyi veya geçmemeyi tercih edebilirsiniz. ‘Hangisini yapmak bana kendimi daha iyi hissettirecek?’ sorusu bu noktada yardımcı olacaktır.” Tüm bunların yanı sıra sahte hesabınızdan yaptığınız eski sevgili ‘ziyaretleri’nin de haunting’e dahil olduğunu söylemekte fayda var. Çünkü haunting ile olan ilişkiniz, yakalanıp yakalanmamakla değil; bunu neden yaptığınızla ilgili!

ANLAŞMALI ‘HAUTING’

‘Takip edeni, takip ederim’ gizli sözleşmesine dayanarak eski sevgilinizle birbirinizi sosyal medyadan hala takip ediyor olabilirsiniz. Peki, gerçek hayattaki ilişkilerinizi sosyal medyadan ayrı tutabilmek gerçekten mümkün mü? Uzm. Klnk. Psk. Simay Karakaş’a sorduk:

“Çağımızın getirdiği ilişkilerde, sanal boyutu görmezden gelmek mümkün değil. ‘İlişki bittikten sonra, sanal ilişki devam etmeli mi?’ sorusunu çok duyuyoruz. Hayatınızdan çıkan eski partnerinizi sosyal medyada arkadaşlıktan çıkarmanıza, silmenize veya engellemenize gerek yok. Asıl önemli olan bu durumun kişiyi nasıl etkilediği. Eğer iki taraf için de sorun yoksa etkileşimde kalınabilir. Ancak yeni bir ilişkiye başladığınızda bu durum, eski partnerinizi ve yeni partnerinizi, bu iki ilişkideki sizi ve genel olarak ilişkinizi mukayese etmenize neden olabilir ve süregelen ilişkinizi olumsuz yönde etkileyebilir. Bu durumda eski partnerinizi stalklamak ya da paylaşımlarıyla ilgilenmektense; iç dünyanızda olan biteni stalklamak -ister kendi kendinize ister bir psikoterapistle- size yardımcı olacaktır.”

TEST

Tarafınızı seçin! Her ‘evet’ yanıtı, size kim olduğunuz hakkında ipucu veriyor…

HAUNTING USTASI MISINIZ?

1. Eski sevgilimin profil hesabını stalk’lamaktan kendimi alamıyorum.
2. Aklıma geldiği an story’lerine bakıyor ve kendimi hatırlatmak için birkaç postuna like atıyorum.
3. Yakalanmamak için gizli hesabımdan neredeyse her gün eski sevgilimi stalk’luyorum.

HAUNTINGZEDE MİSİNİZ?

1. Eski sevgilim, ara sıra storylerimi görüntülüyor; ancak iletişime geçmiyor.
2. Beni takip etmediği halde postlarıma like atıyor.
3. Sosyal medyadan stalk’lamaya devam ettiği halde, karşılaştığımızda yüzüme bile bakmıyor.