Sağlıklı tatil rehberi!

Rezervasyon tamam, bavullar hazır, tatil hayalleri de kuruldu. Peki ya sağlık önlemleriniz? Tatilden hastalık anıları ile dönmemek için bir seyahat hekimine başvurmayı ihmal etmeyin.

Sağlıklı tatil rehberi!

Hayat kurtaran aşılar
Bazı ülkeler sınır geçişlerinde uluslararası aşı sertifikası isterken bazı durumlarda da tatilciler aşı konusunda kendi inisiyatiflerini kullanıyor. Örneğin Suudi Arabistan, 4 değerli menenjit aşısının (A+C+W135+Y) yapılmış olduğunun geçerli bir resmi belge ile ibraz edilmesini şart koşuyor. Hangi ülkelere seyahat ederken hangi aşıların olunması gerektiği her dönem mevcut duruma göre güncelleniyor. Örneğin Brezilya’da ormanlık bölgelerde mağara ziyareti yapılacak ise mutlaka kuduz aşısı olmak gerekiyor. Güney Amerika ve Orta Afrika tropik bölgelerine yapılacak seyahatlerden en az 3 hafta önce sarıhumma aşısı olunması önem taşıyor. Tropikal Asya ülkelerine gidenlerin ise bu aşıları olmasına gerek görülmüyor. Prof. Dr. Levent Doğancı, sağlığa önem veren herkesin seyahat öncesi bir doktora danışmasını önererek, “Eğer diyabet, kanser, romatizma gibi kronik bir hastalık söz konusu ise mutlaka doktora danışılmalıdır” diyor. Sağlığına önem veren kişilerin yapması gerekenler tatil öncesi ile sınırlı kalmıyor. Seyahat Hekimliği, geziden döndükten sonra bireyin potansiyel olarak sağlığını tehdit eden enfeksiyonların erken tanımlanmasını ve erken tedavi edilmesini de kapsıyor.
Soy-Kaynat-Unut
Riskli bölgeler başta olmak üzere seyahatlerde tüketilecek sıvı ve gıdalar da sağlık açısından büyük önem taşıyor. Prof. Dr. Levent Doğancı, tatilcilerin beslenme konusundaki sloganlarının “soy-kaynat-unut” olması gerektiğini belirtiyor. Seyahatlerde mümkünse ambalajlı su ya da kaynatılmış su içmek, besinlerin hijyenine dikkat etmek ve sokak satıcıları gibi güvenilir olmayan kaynaklardan beslenmeyi tercih etmemek büyük önem taşıyor.
Dünyanın dört bir yanında yılın tüm aylarında tatil yapmak mümkün olsa da, büyük çoğunluk karanlık kış günlerinin ardından güneş kendini gösterince tatil heyecanına kapılıyor. Haziran ayından itibaren rezervasyonlar yapılıyor, bavullar toplanıyor ve güzel hayallerle tatile çıkılıyor. Ancak bazen hiç beklenmedik anda ortaya çıkan hastalıklar tatili zehir edebiliyor. Bayındır Hastanesi Kavaklıdere Seyahat Hastalıkları Kliniği’nden Prof. Dr. Levent Doğancı ile seyahat hastalıklarını ve korunma yollarını konuştuk. Prof. Dr. Levent Doğancı, en sık rastlanan seyahat hastalıklarının flora değişikliğine bağlı olarak turist ishali, gastroenteritler (mide-bağırsak iltihabı), üst solunum yolu enfeksiyonları, böcek ısırıkları ve cinsel ilişki yoluyla bulaşan enfeksiyonlar olduğunu belirtiyor. Tropikal bölgeler ile geri kalmış ülkeler ve kırsal alanların daha tehlikeli olduğunu belirten Prof. Dr. Levent Doğancı, “Yüksek riskli bölgelere gidilmeden önce Seyahat Kliniği ile konsültasyon yapılmalı, bölgelere göre gerekli aşılar bağışıklama takvimine göre olunmalı, bazı ilaçlar seyahat çantasında bulundurulmalı” diyor.
Yazı: Yaprak Çetinkaya / Formsante 
Bir sinek tatili zehir edebilir
Tatillerde sinek ve böcek sokmaları ile bazı deniz hayvanlarıyla temas da hastalıklara hatta bazen ölümcül sonuçlara yol açabiliyor. Sinek ve böcek sokmalarında sıtma başta olmak üzere bir kısım ölümcül ya da kronik etkiler gösteren birçok hastalık ve zehirlenme de görülebiliyor. Prof. Dr. Levent Doğancı, böcek ve deniz hayvanlarının sokması durumunda yapılması gerekenleri şöyle açıklıyor: “Böcek veya deniz hayvanı eğer tespit edilebilir ise zehirlenme açısından yararlı olabilir. Böcek sokmalarında genellikle ilk tedavi amonyak veya buz uygulanması; eğer çok zehirli bir hayvan ise bölgenin kan dolaşımının turnike ile bloke edilmesi olmalı. İlk müdahaleyi takiben derhal acil tıbbi yardımın yapılabileceği bir merkeze müracaat edilmesi gerekiyor.”
Taşıt tutmasına karşı
Taşıt tutmasına karşı piyasada ağızdan hap şeklinde ya da uzun süreli olarak deriye yapıştırılan ilaçlar bulunuyor. Taşıt üzerinde ne kadar zaman geçirileceği, taşıt tutmalarından korunmanın nasıl olması gerektiğini belirliyor. Örneğin gemi seyahati ya da mavi yolculuk taşıt tutması riskini artırıyor. Scopolamin ya da dramamin benzeri merkezi sinir sistemini etkileyen ilaçlarla taşıt tutması önlenebiliyor. Ancak bu ilaçların taşıt tutması başlamadan önce kullanılması gerekiyor, aksi takdirde etkisi görülmüyor.
Cinsel ilişki risk taşıyor
Yurt içi ve yurt dışı seyahatlerde profesyonel hayat kadınları ile girilen cinsel ilişkiler çok fazla hastalık riskini beraberinde getiriyor. Bunların önüne geçmek için ilişki kurulur ise alkol almaktan kaçınılması ve ilişkinin başından sonuna kadar mutlaka uygun ve sağlam bir prezervatif ile korunulması gerekiyor. Unutulmaması gereken nokta ise şu; prezervatifler, özellikle doğru kullanılmadıklarında cinsel yolla bulaşan hastalıklardan yüzde 100 koruma sağlamıyor.
Güneş çarpmasında ilk yardım
Yaz aylarında çıkılan seyahatlerde güneş çarpması en sık görülen şikayetler arasında yer alıyor. Böyle bir durumda önce serin ve güneşin ışınlarından korunacak bir bölgeye sığınmak gerekiyor. Daha sonra eğer sıcak çarpması da varsa kişinin pansuman ile soğutulması önem taşıyor. Eğer güneş çarpması şiddetli ise mutlaka tıbbi bir yardım alınması gerekiyor. Prof. Dr. Levent Doğancı, “Deri üzerine diş macunu, yoğurt, salça gibi etkisi olmayan ya da etkisi zararlı olabilecek maddeler sürülmemeli, doktor tavsiyesi alınmalıdır. Bu durumun bazı hallerde ölümcül olabileceği ve agresif bir hastane tedavisi gerektirebileceği bilinmelidir” diyor.