Yazın Korkulu Rüyası: Tırnak Mantarı

Yaz mevsimi yaklaşıyor. Havaların ısınmasıyla birlikte tırnak mantarı enfeksiyonu riski de artıyor. Peki sağlıklı ve güzel tırnakların düşmanı tırnak mantarı nedir? Neden olur? Belirtileri neler ve tedavisi nasıl yapılır? Bu can sıkıcı sağlık ve estetik sorununu yakından tanıyalım.

Tırnak Mantarı Nedir?

Tırnak mantarı parazit mantarlarının tırnaklarda oluşturduğu hasar, doku ve şekil bozukluğudur. Bilimsel adı onikomikoz olan tırnak mantarı sıcak ve nemli ortamlarda çok rahat hareket eder ve çoğalır. Bu yüzden her yaş grubunda özellikle 60 yaş üstünde ve sporcularda görülebilen yaygın ve bulaşıcı bir rahatsızlıktır. Dış ortamdan rahatça bulaşabileceği gibi uygun üreme koşullarının oluşması durumunda derimizde bulunan dermatifitler adını verdiğimiz mikroorganizmaların çoğalmasıyla da kendiliğinden ortaya çıkabilir.

Tırnak Mantarı Neden Oluşur?

Tırnak mantarının en önemli nedeni tırnak yapısında meydana gelen bozulmalar. Yapısı bozulan tırnak zayıflıyor ve sağlığını kaybederek enfeksiyonlara açık hale geliyor. Tırnak yapısının güçlü olması beslenme alışkanlığı, bağışıklık sistemi ve yaşla yakından ilgili. Çinko, biotin (B7 vitamini, H vitamini), kalsiyum gibi maddelerin eksikliği tırnak mantarı oluşumunu hızlandırıyor. Ayrıca stres, panik ve kaygı bozukluğu da etkili. Sigara kullanımı, sağlığa ilişkin her konuda olduğu gibi tırnak sağlığını da olumsuz etkiliyor. Diyabet ve dolaşım hastalıkları, yaşlılıkla birlikte yavaşlayan kan akışı hayatın doğal akışı içerisinde tırnak mantarı oluşumunu hızlandıran sağlık sorunları olarak öne çıkıyor. Hijyenik olmayan koşullarda ve yanlış yapılmış manikür, pedikür, tırnağa alınan darbe, ortak kullanılan duş, spor salonu, soyunma odası gibi mekanlar tırnak mantarı riskini arttırıyor. Öte yandan ucu sivri ve dar olan, hava almayan, terleten ayakkabılar veya aynı ayakkabının uzun süre değiştirilmeden giyilmesi de tehlikeli.

Tırnak Mantarı Belirtileri

Nemli ve sıcak ortamları seven tırnak mantarı zayıf ve hasarlı olan tırnağın altına küçük beyaz noktalar şeklinde yerleşir. Bu noktalar tırnakta lekelenmelere neden olur. Dikkat edilmediğindeyse enfeksiyon ilerler. Tırnak sağlıklı renginden uzaklaşarak matlaşır, zamanla beyazlaşır, sararır ve kahverengine döner. Bu süreçte tırnak kalınlaşır, altı oyulur, ufalanarak kırılmaya başlar. Tırnak çevresinde koku, acı, şişme, kızarma ve kaşıntı oluşabilir. İlerleyen enfeksiyon durdurulmazsa tırnak, yatağından ayrılarak düşer. Tırnak mantarı çoğunlukla ayakta nadiren de ellerde görülür. El tırnak mantarı genellikle aynı elin tırnaklarında, ayak tırnak mantarı ise ayağın en çok darbeye maruz kalan birinci ve beşinci parmaklarında ortaya çıkar. Tırnak mantarı son derece tehlikeli ve bulaşıcı bir enfeksiyondur. Tedavi edilmezse diğer tırnaklara ve tüm vücuda yayılabilir. Kalıcı estetik ve sağlık kaybına neden olabilir. Bu yüzden ihmal edilmeden tedavi edilmelidir.

Tırnak Mantarı Tedavisi

Tırnak mantarı semptomları fark edildiğinde bir podyakrist (ayak uzmanı) ya da dermatologdan yardım alınması gerekiyor. Tırnaktaki enfeksiyon ileri bir safhadaysa dermatoloğa başvurulmalı. Dermatolog enfekte olan alanı temizlemeye çalışarak tedaviye başlar. Temizleme işlemi üre içerikli ilaçlarla ya da törpü yoluyla yapılır. Sonrasında verilen ilaçların dikkatli uygulanması ve kullanılması çok önemli. Bazı ilerlemiş vakalarda enfeksiyon ilaçla geçmeyebilir. Bu durumda cerrahi müdahale ile enfekte olan tırnak alınır. Yeni çıkan tırnakta mantar enfeksiyonunun gelişmemesi için verilen ilaçların dikkatli kullanılması gerekiyor. Son dönemlerde lazer teknolojisi de tırnak mantarı tedavisinde kullanılan ve tavsiye edilen önemli bir yöntem olarak öne çıkıyor. Uzman yönlendirmesiyle lazer tedavisi ilaç tedavisine takviye olarak kullanılabilir. Tedaviler kişisel bakımla ve hijyenle desteklendiğinde tırnak mantarı tamamen ortadan kalkacaktır.

Tırnak Mantarı Oluşmaması için Dikkat Edilmesi Gerekenler

Tırnak mantarından korunmak elimizde. Bakım ve hijyenle bu can sıkıcı enfeksiyondan rahatça kurtulabiliriz. Tırnak mantarından korunmak için el ve ayak temizliğine dikkat edin. Elleri ve ayakları sabunla sık sık yıkayın ve iyice kurulayın. El ve ayak tırnaklarını darbelerden korumakta fayda var. Ayaklarınızı ve ellerinizi deterjan ve kimyasallarla uzun süre temas ettirmekten kaçının. Kamuya açık havuz, hamam, duş, spor salonu, giyinme kabinleri ve soyunma odalarında çıplak ayakla gezmekten kaçının. Hava alan, ayağı terletmeyen, ucu dar olamayan ayakkabılar tercih edilmeli. Sürekli aynı ayakkabı giyilmemeli. Ayaklarınızı sıkça havalandırmanızda yarar var. Terlik, sandalet, ayakkabı ve havlu gibi eşyalar ortak kullanılmamalı ve kişiye özel olmalı. Sentetik olmayan pamuklu çoraplar ayaklarımızın nefes almasını sağladığı için çok daha sağlıklı. Çorapların temizliği kadar iyi durulanmış olması da önemli. İyi durulanmayan ve deterjanlı kalan çoraplar, ayak derisinde kızarıklık ve yaralara neden olabilir. Sağlıklı beslendiğinizden ve tırnakların ihtiyaç duyduğu mineral ve vitaminleri aldığınızdan emin olun. Tırnak mantarı enfeksiyonunun gelişmemesi için manikür ve pedikür uygulamasının doğru yapılması gerekiyor. Evde kendiniz yapıyorsanız tırnağa ve çevresindeki cilde zarar vermemeye özen gösterin. Ayak tırnaklarınızı törpü kullanarak kısaltın. Ayağınızda kullandığınız hiçbir aleti ellerinizde kullanmayın. Manikür ve pedikür aletlerini ve ellerinizi uygulama öncesi ve sonrası iyice sterilize etmeyi unutmayın.   Bu işlemi dışarıda yaptırıyorsanız gittiğiniz yerin hijyen kurallarına uyan ve güvenilir bir yer olmasına dikkat edin. Kendi manikür ve pedikür aletlerinizi götürün ya da orada bir tane edinin ve sizden başkasının kullanmadığına emin olun.