Diyetisyene sorduk: Kahvaltıyı sandviçle yapmak ne kadar sağlıklı?
Beslenme düzeninde kahvaltı, gün boyu sürecek performans ve odaklanma için kritik bir öneme sahip. Sandviçler, doğru tercihlerle pratik ve sağlıklı bir başlangıç olabilir; burada asıl belirleyici olan ekmeğin çeşidi. İşe giderken hızlıca kahvaltı yapmak isteyen için merak edilenleri Dyt. Selin Yavuz'a sorduk.
Sabahları hızlıca evden çıkarken kahvaltıyı atlamak zorunda mı kalıyorsunuz? Beslenme düzeninde kahvaltı, gün boyu sürecek performans ve odaklanma için kritik bir öneme sahip. Sandviçler, doğru tercihlerle pratik ve sağlıklı bir başlangıç olabilir; burada asıl belirleyici olan, ekmeğin çeşidi. İşe giderken hızlıca kahvaltı yapmak isteyen için merak edilenleri Diyetisyen Selin Yavuz'a sorduk.
1)Sabahları işe, okula giderken pratik olarak tüketilen sandviçler ne derece sağlıklı? İçerikleri ve ekmek türleri sağlıklı ya da sağlıksız yapar mı sandviçi? Ekmek çeşitlerinden beyaz ekmek, tam buğdaylı, kepekli, karabuğdaylı sandviçler sağlıklı mı?
Sandviçin sağlıklı olup olmaması, içeriğindeki ekmek türü ve dolgu malzemelerine bağlıdır. Tam tahıllı, tam buğdaylı, karabuğdaylı ekmekler lif, vitamin ve mineral açısından beyaz ekmeğe göre daha avantajlıdır (WHO, 2020). Beyaz ekmek hızlı kan şekeri yükseltirken, tam tahıllar tokluk süresini uzatarak daha sağlıklı bir tercih sağlar.
2)Sabah saat kaçta sandviç yemek, gün içindeki enerji seviyelerini ve odaklanmayı en ideal şekilde destekler?
Kahvaltının uyanmadan sonraki ilk 1–2 saat içinde yapılması, glikoz metabolizmasını ve bilişsel performansı destekler (Harvard Health, 2021). Çok geç saatlere bırakmak ise enerji düşüklüğüne ve gün içinde fazla atıştırmalara yol açabilir.
3)Sandviç dışında, işe giderken hızlıca hazırlayabileceğimiz hem pratik hem de sağlıklı kahvaltı alternatifleri nelerdir?
Ev yapımı yoğurtlu yulaf karışımları, tam tahıllı tost, haşlanmış yumurta + mevsimsel meyve 1 porsiyon kadar yanına kuruyemiş, sütlü chia puding veya sebzeli omlet hızlı ve dengeli seçeneklerdir. Bu alternatifler protein, lif ve sağlıklı yağlarla daha uzun süre tokluk sağlar (American Journal of Clinical Nutrition, 2019).
4) Aç kalmamak için sabah kahvaltısı yerine ara öğünlerle güne başlamak doğru bir yaklaşım mıdır?
Kahvaltıyı tamamen atlamak yerine küçük ama dengeli ara öğünlerle güne başlamak bazı bireyler için uygulanabilir bir yöntemdir. Ancak düzenli kahvaltı yapanlarda metabolik sağlık ve konsantrasyonun daha olumlu etkilendiği gösterilmiştir (BMJ, 2019).
5)Hazır satılan yoğurt veya müsli barları gibi ürünler ne kadar sağlıklı? Satın alırken etiketinde nelere dikkat etmeliyiz?
Endüstriyel ürünlerde şeker ilavesi, doymuş yağ ve katkı maddeleri yaygındır. Satın alırken etiketinde şeker miktarı (<5 g/100 g), lif oranı (>3 g/100 g) ve katkısız içerik kriterlerine dikkat edilmelidir (EFSA, 2021). Daha az işlem görmüş ve şeker ilavesiz ürünler tercih edilmelidir.