Uzman uyardı: Uzak durulması gereken gaz yapan 10 yiyecek

Bazı günler olur, yediğiniz bir tabak yemek bile karnınızda balon etkisi yaratır. Pantolonun düğmesi sıkmaya başlar, otururken bile nefes alamayacak gibi hissedersiniz. Aslında bu, sindirim sisteminizin size fısıldadığı bir mesajdır.

Şişkinlik, mide-bağırsak sisteminin en sık şikayetlerinden biridir. Üstelik sadece rahatsızlık vermekle kalmaz; enerjinizi düşürür, motivasyonunuzu bozar, huzurunuzu kaçırır ve spor performansınızdan uyku kalitenize kadar birçok alanı etkiler.

Peki bu durumda gaz yapan besinler var mı? Neden bazı kişilerde daha yoğun etki yaratıyor? Sindirim sisteminde en çok “balon etkisi” yapan besinlere gelin beraber bakalım…

 1.   Kuru fasulye, nohut, mercimek gibi baklagiller

Baklagillerin gaz yapmasının sebebi; lif ve oligosakkaritler (özellikle rafinoz ve stakiyoz) adlı kompleks karbonhidratların sindirilmesinin zor olmasından kaynaklanır.

Bu nedenle baklagilleri suda bekletmek, süzmek ve daha sonra haşlamak; haşlama suyuna kimyon eklemek gaz yapmasını önlemeye yardımcı olur.

 2.    Lahana, karnabahar, turp, brokoli, brüksel lahanası gibi lahanagiller/turpgiller

Bu besinler çok sağlıklı olmasına rağmen sülfür içeriğinin yüksek olması nedeniyle birçok kişide gaz yapabilir. Çiğ tüketmek yerine haşladıktan sonra pişirmek gaz etkisini azaltır. Ancak yine de rahatsız ediyorsa, sık tüketmemeye özen gösterilmelidir.

 3.    Soğan – sarımsak

Fruktan içeriği nedeniyle hassas bağırsaklarda şişkinlik yaratabilir. Çiğ hali daha çok etkiler; bu yüzden pişmiş olarak tercih edilmelidir.

 4.    Süt ve süt ürünleri

Laktoz intoleransı son yıllarda pek çok kişide görülmektedir. Bu durumda süt ve süt ürünleri tüketildiğinde gaz, ishal, kramp ve karın ağrısı oluşabilir. Laktozsuz süt, yoğurt ve kefir tercih edilebilir; ayrıca laktaz enzimi desteği alınabilir.

 5.    Gluten içeren besinler

Tıpkı laktoz intoleransı gibi, glüten hassasiyeti de yaygın görülmektedir. Bulgur, ekmek, börek, hamur işi tatlı gibi yiyecekler tüketildiğinde yoğun karın ağrısı ve şişkinlik yaşanıyorsa, glutenden uzak durulmalıdır. Hassasiyet olmasa bile yoğun glüten tüketimi, herkeste şişkinlik yaratabilir.

 6.   Tatlandırıcılar (sorbitol, mannitol, xylitol vb.)

“Sugar-free” ya da “şekersiz” ibaresi taşıyan birçok üründe tatlandırıcı bulunur ve bu da gizli şişkinlik nedenlerinden biridir.

Tatlandırıcılar mide ve ince bağırsaktan sindirilmeden kalın bağırsağa geçer. Burada bakteriler tarafından parçalanarak gaz oluştururlar.

Sakızlar, şekerlemeler, reçeller, bitki çayları ve hatta diş macunları tatlandırıcı içerebilir. Gaz sorunu yaşayan bireylerin bunlardan uzak durması faydalıdır.

 7.    Gazlı içecekler

Maden suyu hariç, özellikle kola ve aromalı gazlı içecekler bağırsaklarda hava hapsine neden olarak şişkinlik yaratır.

Ciddi gaz şikayeti varsa, maden suyu bile sınırlanabilir.

 8.    Kızartmalar ve yağlı yemekler

Yağ sindirimi yavaşlattığı için mide doluluk hissini artırır. Yemeklerin midede uzun süre kalması şişkinlik ve gaz şikayetlerini tetikleyebilir.

 9.     Paketli atıştırmalıklar

 İçeriğindeki yapay şeker, tatlandırıcı, katkı maddeleri ve tuz birleşince gaz, ödem ve şişkinlik kaçınılmaz hale gelir.

 10.  İşlenmiş gıdalar

Raf ömrünü uzatmak amacıyla kullanılan früktoz ve laktoz gibi sentetik bileşenler bağırsaklarda gaz oluşumuna neden olabilir.

Herkes aynı şekilde etkilenmez!

Bu şikayetler kişiden kişiye değişir. Bağırsak florası, enzim düzeyleri, stres, uyku ve hatta regl dönemi bile şişkinlik seviyesini etkiler.

Aynı besin bir gün hiç rahatsızlık vermezken, başka bir gün şişkinliğe neden olabilir. Bu nedenle dönemsel olarak besin tüketimine dikkat etmek önemlidir.

Peki, başka neler yapabiliriz?

 ·       Porsiyonları küçültün, az az ve sık sık yemek yiyin.

·       Yemekten hemen sonra uzanmayın.

·       Öğünlerinizi yavaş yiyin, acele etmeyin.

·       Vücudunuzu dinleyin, sizi rahatsız eden besinleri not alın.

·       Gaz yapan yiyecekleri daha az tüketmeye özen gösterin.

·       Üşütmek gaz şikayetlerini artırabilir; ayaklarınızın ve bedeninizin sıcak kalmasına dikkat edin.

 Unutmayın, sindirim sisteminizin sesi kısık ama nettir. Onu dinlediğinizde, bedeniniz size hafiflik ve dengeyle karşılık verir.