Emziren anneler için spor tavsiyeleri
Spor yapmak sütü azaltır mı?

Gökçen Arıkan

Bebeğim doğmadan önce, “Sütüm yeter mi?” endişesini ben de yaşadım. İlk bebeğimdeki endişelere, tecrübelerim sayesinde ikinci bebeğimde rastlamadım. Meraklı, her şeyi bilen çevremizin hastane veya ev ziyaretlerinde ilk soruları, sanki ağız birliği etmişcesine: “Sütün geliyor mu, bebeğin emiyor mu?” oluyordu. İnsanların yorumları karşısında duyarsız olamıyorsunuz. Hele ki yeni doğum yapmış, hormonları alt üst olmuş yeni anneyseniz! Ağızdan çıkan her cümle -anlamlı veya anlamsız- önemli oluyor. Erkeğin askerlik, kadının doğum anıları hiç bitmezmiş derler. Annelerin bu bitmez anıları sayesinde anne sütünün artması ya da gelmemesi ile ilgili birçok ‘mit’ paylaşılıyor kadınlar arasında.
Anne sütü bebeğin sağlığı ve gelişimi için en önemli faktördür! Anne sütünün kalitesini, sağlıklı ve dengeli beslenmek arttırır. Sütünüzün yoğunluğunu (miktarını) bol bol emzirmekle ve sıvı alımıyla arttırabilirsiniz. Anne sütünün oluşmasını sağlayan hormon olan ‘prolaktin’, beynin hipofiz adı verilen bölgesinden salgılanır. Bebek daha çok emdikçe süt yapımı daha çok olur. Bunun yanında sıvı alımı çok önemli. Emzirme döneminde günde üç litre (spor yapmıyorsanız) su tüketimi olmalı. Doğumdan altı hafta sonra uygulayacağınız egzersiz programınız başlangıçta hafif tempoda olmalı. Çok yoğun sıvı kaybedeceğimiz kardiyovasküler çalışmalar vücutta sıvı oranını düşüreceği için süt yoğunluğunu etkileyebilir. Bu nedenden dolayı ‘spor yapma sütün azalır’ gibi yorumlar duymuş olabilirsiniz. Spor salonuna giderken yanınızda götüreceğiniz su şişeniz, spor yaparken kaybedeceğiniz sıvı miktarını kısa zamanda yerine koymanızı sağlayacaktır. Yeni anne olmuş öğrencilerimden biri, spordan sonra bebeğinin emmeyi reddettiğini ve bunun nedeninin laktik asitten dolayı olup olmadığını, sormuştu. Laksit asit, yoğun egzersiz sırasında vücudumuzda oluşan bir enzimdir. Bu enzimin birikmesi vücudumuzda yorgunluğa ve/veya kas ağrılarına sebep olur. Antrenmana alışık, dayanıklılığı ve direnç seviyesi yüksek bir kişinin laktik asit eşiği, antrenmansız ve dayanıklılığı olmayan kişilere oranla daha yüksektir. Diğer bir deyişle, spor yaparak kondisyon ve direncimizi arttırırsak vücudumuzdaki laktik asit birikimi azalacaktır.
Hamilelik döneminde spor yapmamış birinin, doğumdan sonra başlayacağı egzersizler sonrasında laktik asit seviyesi yüksek olacaktır. Bu durumda yoğun tempolu egzersizler yerine, temposu düşük ve düzenli yapılacak egzersizler tercih edilmelidir. Günümüze kadar yapılan araştırmalar ve klinik deneyler sonucunda ‘total yorgunluk (exhaustion)’ seviyesine kadar spor yapan annelerde dahi, laktik asidin bebeğe veya süte hiçbir olumsuz etkisi olmadığı kanıtlanmıştır. Bu durumda eğer bebeğiniz spor sonrası emmeyi reddediyorsa bunun sebebini başka nedenlerde aramak gerekir. Egzersiz sonrası hijyene dikkat etmeniz bu nedenlerden bir tanesidir. Spor esnasında vücudunuzun terlemesiyle, vücudunuzda kalan ter kokusu ve/veya ten üzerinde birikmiş tuz bebeğinizi rahatsız edebilir.
Küçük hatırlatmalar
• Egzersiz öncesi emzirmeniz size sporda zaman kazandırır ve aynı zamanda egzersizleri daha rahat ve ağrısız yapmanızı mümkün hale getirir.
• Destekleyici ve çok sıkı olmayan ‘sports bra’ kullanırsanız egzersizlerinizi yaparken büyük rahatlık hissedersiniz.
• Yanınızda götüreceğiniz su şişeniz, spor esnasında aldığınız su miktarını takip etmenizi sağlar.
• Spor sonrası alacağınız ılık bir duş sadece hijyen sağlamaz, süt kanallarınızın rahatlamasına ve açılmasına yardımcı olur.
• Egzersiz sonrası yapacağınız ‘stretching’ hareketleri vücudunuzda oluşan laktik asidin dağılmasını ve kaslarınızın rahatlamasını destekler.