Her göğüs ağrısının sebebi kalp midir? Endokrin hastalıkları kalp çarpıntısına neden olur mu?

Göğüs ağrısı şikayeti, tıbbi değerlendirme gerektiren ve potansiyel nedenleri oldukça geniş bir yelpazede yer alan karmaşık bir semptomdur. Evet, göğüs ağrısı sıklıkla kalp hastalıklarıyla ilişkilidir ve en tehlikeli belirti olarak kabul edilir; ancak, her göğüs ağrısı kalp kaynaklı değildir. Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Turfan ve Endokrinoloji ve Metobolizma Uzmanı Prof. Dr. Ekrem Algün konu hakkında merak edilenleri anlattı. 

Her göğüs ağrısının sebebi kalp midir?

Göğüs ağrılarının büyük çoğunluğu kalp dışı nedenlerden kaynaklanır. Yapılan değerlendirmelere göre vakaların yalnızca %20-25’inde kalp problemi söz konusudur. Kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları, akciğer ile ilgili sorunlar, mide ve yemek borusundan kaynaklanan şikayetler (reflü dahil), sinir sistemi problemleri veya anksiyete gibi psikolojik faktörler de göğüste ağrı hissine yol açabilir.

Göğüste ağrı olduğunda hangi bölüme gidilmeli?

Göğüs ağrısı şikayeti olan kişilerin vakit kaybetmeden acil servise veya kardiyoloji uzmanına başvurması büyük önem taşır. Kalp krizi, akciğer damarlarında tıkanıklık (pulmoner emboli) gibi hayati tehlike arz eden durumların acilen belirlenmesi ve müdahale edilmesi gerekir.

Tiroid ve hormon problemleri göğüs ağrısına yol açar mı?

Tiroid bezinin salgıladığı hormonlardaki dengesizlikler kalbin çalışma şeklini, hızını ve kasılma kapasitesini önemli ölçüde etkiler. Tiroid hormonlarının aşırı salgılandığı durumlarda (hipertiroidi) çarpıntı ve göğüs bölgesinde rahatsızlık yaşanabilir. Bunun yanı sıra böbreküstü bezi hastalıkları, şeker hastalığı ve çeşitli metabolik bozukluklar da kalp fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir.

Göğüs ağrısının sağ veya sol tarafta olması ne anlama gelir?

Sol göğüs bölgesinde hissedilen ağrılar, kalple ilişkili olma olasılığı bakımından daha fazla dikkat gerektirir. Sağ göğüste ortaya çıkan ağrılar ise çoğunlukla kas kaynaklı sorunlar, akciğer hastalıkları ya da safra yollarıyla bağlantılı olabilir. Ancak bu bir kural değil, genel bir eğilimdir. Kesin tanı için mutlaka tıbbi değerlendirme yapılmalıdır.

Tiroid hastalıkları kalp ritim bozukluklarına sebep olabilir mi?

Tiroid hormonlarının fazla salgılanması durumunda kalp hızında artış (taşikardi) ve düzensiz kalp atımları (atriyal fibrilasyon gibi) ortaya çıkabilir.

Hormon dengesizlikleri kalp çarpıntısı yapar mı?

Evet, hormon sistemindeki bozukluklar çarpıntıya neden olabilir. Tiroid bezinin yanı sıra böbreküstü bezlerinin hastalıkları (feokromositoma, Cushing sendromu), şeker hastalığı ve benzeri durumlar otonom sinir sistemi ve hormon mekanizmaları aracılığıyla kalp ritmini etkiler.

Tedavi edilmeyen çarpıntılar kalbe zarar verir mi?

Uzun dönem boyunca süren ve tedavi görmeyen kalp çarpıntıları kalp kasının aşırı çalışmasına ve yorulmasına sebep olur. Bu süreç sonunda hız artışına bağlı kalp yetmezliği (taşikardi kardiyomiyopatisi) gelişme riski vardır.

Hormon tedavisi çarpıntıyı giderir mi?

Birçok vakada hormon dengesizliği düzeltildiğinde kalp çarpıntısı da kendiliğinden normale döner. Altta yatan hormonal sorun çözüldüğünde kalp ritmi genellikle düzene girer.

Çarpıntının tiroid kaynaklı olduğu nasıl anlaşılır?

Tiroid hormon fazlalığında çarpıntı tek başına değil, başka belirtilerle birlikte görülür. Sık görülen eşlik eden bulgular arasında sıcak hissetme ve terleme artışı, beklenmedik kilo kaybı, huzursuzluk ve gerginlik hali ile ellerde titreme sayılabilir. Bu ek belirtilerin varlığı çarpıntının tiroid kökenli olabileceğini düşündürür.

Çarpıntı şekli hastalığa göre farklılık gösterir mi?

Kalp çarpıntısının tipi, altta yatan hastalığa göre değişkenlik gösterebilir. Tiroid hormon fazlalığında sinüs taşikardisi veya atriyal fibrilasyon türünde ritim bozuklukları sıklıkla karşılaşılırken, böbreküstü bezi kaynaklı problemlerde ani başlayan ve biten nöbetler halinde çarpıntı (paroksismal taşikardi) görülür. Her hormon hastalığının kendine özgü bir çarpıntı paterni olabilir.

Endokrin hastalıkları kalp çarpıntısına neden olur mu?

Tiroid bezi çok çalıştığında da, az çalıştığında da (yani gerek hipertiroidi, gerek hipotiroidi) çarpıntı olabilir. Ayrıca Tiroid hormonları tamamen normal olsa bile büyük guatrlar da çarpıntıya yol açabilir. Bunun dışında şeker hastalarında şeker oynamaları özellikle şeker düşmeleri çarpıntı ile kendini belli eder. Yine daha az rastlanmakla beraber böbrek üstü bezinin bir takım hastalıkları -örneğin feokromositoma- çarpıntıya yaygınlıkla neden olabilir. Yine böbrek üstü bezinin fazla çalıştığı Conn Sendromu (Primer Hiperaldosteronizm) hastalarında potasyum düşüktür, hipertansiyon olur ve çarpıntı ile seyredebilir.

Endokrin hastalığı tedavi edildiğinde kalp çarpıntısı da kendiliğinden geçer mi?

Ana endokrin bozukluğun tedavisi ile çoğu zaman çarpıntı kendiliğinden geçer. Endokrin bozukluğun tanısının geciktiği bazı durumlarda -örneğin uzun süre tedavi edilmeyen hipertiroidiye bağlı çarpıntı- endokrinolojik bozukluk tedavi edilse de çarpıntı (atrial fibrilasyona bağlı aritmi) kalıcı olabilir. Bu açıdan erken teşhis ve uygun tedavi çok önemlidir.

Kalp çarpıntısının tiroid hastalığından olduğunu anlamak için özel belirtiler var mıdır?

Büyümüş bir guatr, terleme, kilo kaybı ve öne doğru çıkmış gözler bize çarpıntının tiroid beziyle ilişkili olduğunu düşündürür.

Kalp çarpıntıların türleri var mı hastalığa göre farklı hastalığa göre bu çarpıntı farklılık gösterir mi?

Böbrek üstünün bezinin fazla kortizol salgıladığı Cushing Sendromu hastalarında hipertansiyonla beraber hasta şişmandır, şeker yükselebilir ve çarpıntı olabilir. Böbrek üstü bezinin az çalıştığı Addison hastalarında da hipotansiyon ile beraber hastalarda çarpıntı görülebilir. Çarpıntının en sık görüldüğü durumlardan bir tanesi de menopozdaki kadınlardır. Bunlarda da östrojen hormonundaki ani düşüş çarpıntı ve ateş basması ile kendini belli eder. Böbrek üstü bezinin bir başka hastalığı olan feokromositomada hastalar baş ağrısı, çarpıntı ve terleme üçlü şikayeti ile hekime başvurur. Bu tür hastalarda o kadar fazla çarpıntı olur ki hasta kalbinin dışarı çıkacak gibi olduğunu ifade eder.