Karın ağrısı neden olur, ne iyi gelir? Sağ karın, sol karın, alt karın neden ağrır? 10 maddede karın ağrısı

Karın ağrısı pek çok kişinin hayatının bir döneminde karşılaştığı sağlık sorunları arasında bulunuyor. Yaşanan karın ağrısı, altta yatan birçok nedene bağlı olabilir. İç Hastalıkları Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Ece Yiğit Gençer karın ağrısına dair merak edilenleri detaylıca anlattı.

Karın ağrısı nedir?

Karın ağrısı altta yatan çok farklı nedenleri olabilen bir semptomdur. Yapılan istatistiksel çalışmalar Türkiye’de acil servis başvurularının her 10 tanesinden 1-2sinin sebebinin karın ağrısı olduğunu göstermiştir. Ek olarak iç hastalıkları, gastroenteroloji ve genel cerrahi branşları başta olmak üzere poliklinik başvurularının da yaygın bir sebebidir.

Karın ağrısının nedenleri nelerdir?

Ağrı hem hekimi hem de hastayı ikaz eden bir uyarandır. Kendini sınırlayabilen basit bir nedenden kaynaklanabileceği gibi altta yatan hayatı tehdit eden bir hastalığın belirtisi de olabilir. Bu nedenle dikkatlice tetkik edilmelidir. Karın ağrısı ile gelen hastada altta yatan kanser varlığı mutlaka araştırılmalıdır. Özellikle sindirim sisteminden, üriner sistemden ve jinekolojik sistemden kaynaklanan tüm tömörler karın ağrısına sebep olabilirler. Tümörün yerine göre ek semptomlar karın ağrısına eşlik edebilir. Örnek verecek olursak midede yer alan bir tümör mide içerisinde kanamaya neden olur. Kanın sindirilmesi nedeni ile siyah renkli dışkılama ortaya çıkar, rektum (kalın bağırsağın son kısmı) kaynaklanan bir tümörde ise parlak kırmızı renkte kanama görülür. Böbrekten kaynaklanan bir tümörde yine kanamaya bağlı kola rengi idrar görülebilir. Jinekolojk tümörlerde fazla salgılanan hormonlara bağlı aşırı tüylenme görülebilir. Karaciğer sirozu, kalp yetmezliği ve karın zarına metastaz yapmış kanserler batın içerisinde sıvı birikmesine neden olarak hem şişkinlik hem de ağrıya neden olabilirler. Bunların dışında sıklıkla besin zehirlenmelerine bağlı ortaya çıkan gastroenteritler yaygın karın ağrısı nedenleridir. Genellikle tabloya bulantı, kusma, ishal, ateş gibi ek şikayetler de eşlik eder. Yan ağrısı ile birlikte olan karın ağrısının böbrek taşı / üreter taşlarına bağlı olabilir.

Yine bağırsak tıkanıklıklarında şiddetli karın ağrısı görülebilir. Bu durumda gaz ve dışkı çıkışının olmaması aynı zamanda bulantı ve kusmanın varlığı tanıyı destekler. Tüm dünyada ve ülkemizde karın ağrısının en sık sebeplerinden birisi de huzursuz bağırsak sendromudur. İyi huylu bir hastalık olmasına rağmen kronik ve tekrarlayıcı olması nedeni ile yaşam kalitesini bozmaktadır. Bu hastalıkta karın ağrısının ortaya çıkmasının nedeni gaz ve şişkinliktir. Bağırsak hareketlerini düzenleyen ve gaz giderilmesine yardımcı olan ilaçlar ile tedavisi mümkündür. Yaşlı ve damar sertleşmesi olan hastalarda mutlaka akla getirilmesi gereken bir durum da mezenter iskemidir. Bağırsağı besleyen damarın tıkanması, bağırsağın beslenememesi ile seyreden şiddetli karın ağrısına neden olan ölüm riski çok yüksek bir durumdur.

Karın ağrısının belirtileri nelerdir?

Ağrı öznel bir histir. Kişinin hissettiği ağrının şiddetini belirleyen birçok faktör vardır. Ağrıya sebep olan uyaranın şiddeti, kişinin sinir sistemi ile ilgili faktörler, kişilik özellikleri, sosyokültürel durum gibi birçok faktör ağrının hasta tarafından algılanışını etkilemektedir. Yani aynı hastalığa bağlı bir hastanın çok şiddetli hissettiği ağrıyı bir başka hasta daha hafif hissedebilir.

Sağ karın ağrısı neden olur? Hangi hastalıkların belirtisidir?

Sağ üst karın ağrısının en yaygın sebepleri kolesistit (safra kesesi iltihabı), kolanjit (safra yolları iltihabı), hepatit (karaciğer iltihabı), ileri boyutta karaciğer yağlanması, karaciğerde bulunan kitleler olarak sayılabilir. Sağ alt kadran ağrısı ise özellikle ön planda apandisit düşündürür.

Sol karın ağrısı neden olur? Hangi hastalıkların belirtisidir?

Sol üst kadran ağrısı pankreatit (pankreas iltihabı), dalak iltihabı, dalakta bulunan kitleler, gastrit, ülser, mide kanseri gibi durumlarda görülebilir. Ağrının kaynaklandığı organ mide ise sol üst kadranın yanı sıra epigastrik bölgede de (orta hatta) ağrı hissedilmesi beklenir. Sol alt karın ağrısı ise özellikle divertiküliti akla getirmektedir. Divertiküller kalın bağırsaktan dışarıya çıkan balon şeklinde keseciklerdir. Bu keselerin iltihabı divertikülit olarak isimlendirilir.

Alt karın ağrısı neden olur, hangi hastalıkların belirtisidir?

Sağ ve veya sol tüm alt karın ağrılarında jinekolojik hastalıkların varlığı araştırılmalıdır. Ağrıya sebep olan başlıca jinekolojik hastalıklar salpenjit (fallop tüplerinin iltihabı), pelvik inflamatuar hastalık (rahim ve tüplerin birlikte iltihabı), yumutalık kistleri ve dış gebeliktir.

Karın ağrısının nedeni nasıl teşhis edilir?

Ağrının nedenini araştırırken sorguladığımız kritik noktalar vardır ve bu noktalarda hastalarımızın bize net bilgi vermesi çok önemlidir. Ağrının ne zaman başladığı, ağrıyı arttıran ve azaltan faktörler, varsa ağrıya eşlik eden diğer bulgular, ağrının yeri, varsa ağrının yansıdığı diğer bölgeler bizlere altta yatan hastalık hakkında fikir vermektedir. Daha sonra fizik muayene ile karın bölgesinde hassasiyet, şişkinlik veya kitle gibi anormallikler araştırılır. Gerekli görüldüğünde laboratuvar testleri istenebilir. Tam kan sayımı, idrar tahlili, böbrek, karaciğer, safra kesesi, safra yolları, pankreas gibi karın içi organların fonksiyonlarını gösteren biyokimya paneli gibi temel testlerin yanı sıra enfeksiyon belirteçleri ve tümör belirteçleri istenebilir. Bu testler karın ağrısının nedenini belirlemeye yardımcı olurken aynı zamanda diğer olası durumları da ekarte etmeye yarar. Bunun yanında ultrasonografi kullanılabilir. Gerektiğinde ise daha ileri düzey görüntüleme yöntemleri olan bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntülemeye başvurulabilir.

Karın ağrısı nasıl tedavi edilir?

Karın ağrısının tedavisi altta yatan sebebe göre değişir. Günümüzde çok çeşitli ve güçlü ağrı kesici ajanların kullanımımızda olması sayesinde hemen hemen her türlü ağrıyı kesmek mümkündür. Eşlik eden semptomlara göre ateş düşürücü, antibiyotik, gaz giderici ajanlar kullanılabilir, kabızlık, ishal, bulantı, kusma için tedavi planlanabilir. Önemli olan altta yatan ve ağrıya sebep olan hastalığın tedavisidir.

Karın ağrısına ne iyi gelir?

Altta yatan ciddi bir hastalığın tespit edilmediği kronik gaz / şişkinlik ve buna bağlı karın ağrısı tedavisinde kullandığımız başlıca iki bitkisel ajan rezene ve nanedir. Her ikisi de çay formunda tüketilebileceği gibi kapsül formları da eczanelerde bulunmaktadır.

Karın ağrısı ne zaman tehlikeli olur?

Karın ağrısı ile gelen bir hastada tanı konulmadan önce kesinlikle ağrı kesiciler kullanılmamalı ve ağrı kesilmemelidir çünkü ağrının bastırılması tanının gecikmesi veya yanlış konulması ile sonuçlanabilir. Altta yatan ciddi bir hastalık varlığında tanıda gecikilmesi batın içi enfeksiyon gelişmesi, organların kanlanmasının ve oksijenizasyonunun bozulması gibi birçok olumsuz sonuca yol açarak ölüm ile sonuçlanabilir.