Kendi kendine meme muayenesi nasıl yapılır? Hangi belirtiler farkedildiğinde doktora gidilir? 9 soruda meme kanseri

Ekim ayı tüm dünyada “Meme Kanseri Farkındalık Ayı” olarak kabul ediliyor. Medipol Mega Üniversite Hastanesi Genel Cerrahi-Meme Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Pelin Basım, Meme Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında sorularımızı yanıtladı.

Meme kanseri nedir?

Meme kanseri, meme dokusunu oluşturan hücre gruplarından bir ya da birkaçının uğradığı değişim sonucu kontrolsüz olarak çoğalmasına bağlı gelişen habis bir tümöral hastalıktır. Genellikle önce meme dokusunda başlayan bu tümöral hadise, sonrasında yakındaki komşu lenf bezlerine, tedavide geç kalındığında ise kan ve lenf yoluyla uzak organlara sıçrayarak metastaz yapma eğilimindedir.

Meme kanseri belirtileri nelerdir?

Meme kanserinin en sık rastlanan bulgusu memede ele gelen ağrısız kitledir. Genellikle bu kitle sert, etraf dokuya yapışık ve düzensiz sınırlıdır. Öte yandan bazı hastalarda ise kitle farkedilmeksizin, ilk bulgular olarak, meme derisinde kabalaşma ve portakal kabuğu görünümü, meme derisinde gamzeleşme, çukurlaşma, meme ucunda görsel değişiklikler, meme ucunun içine kaçması, meme başı kanaması, memede renk değişikliği, damarlarda belirginleşme ya da bunların hiçbiri olmaksızın koltuk altında farkedilen şişlik şikayeti görülebilir.

Meme kanseri ağrı yapar mı?

Halk arasında bilinen “ağrıyorsa kanser değildir’ mitinin aksine meme kanserlerinin oranı düşük de olsa meme ağrısına sebep olabileceği görülmüştür. Bu nedenledir ki refrakter meme ağrısı da denilen geçmeyen meme ağrısı şikayeti olan hastalarda ileri tetkik yapma ihtiyacı duyulabilir.

Kanserli memenin görünümünde ne gibi değişiklikler meydana gelir?

Bazı hastalarda ise kitle farkedilmeksizin ilk bulgu olarak; meme derisinde kabalaşma, portakal kabuğu görünümü, meme derisinde gamzeleşme, çukurlaşma, meme ucunda görsel değişiklikler, meme ucunun içine kaçması, meme başı kanaması, renk değişikliği, damarlarda belirginleşme ya da bunların hiçbiri olmaksızın koltuk altında farkedilen şişlik şikayeti.

Meme kanserinde koltuk altında da kitle görmek mümkün mü?

Meme kanserinin ilk yayılım istasyonu aynı taraftaki koltuk altı lenf bezleridir. Tanı gecikmesi yaşanan hasta gruplarında tanı sırasında koltuk altı lenf bezlerinde de şişlik bulunabilir. Bu durum hasta ya da hekim tarafından farkedilebilir. Genellikle bu grup hastalar eğer uzak organ metastazı saptanmaz ise lokal ileri meme kanseri grubuna dahil edilir ve tedavi şeması hastalığın evresine göre belirlenir.

Kendi kendine meme muayenesi nasıl yapılır?

Kendi kendine meme muayenesi  25 yaşından itibaren basit, hızlı ve güvenilir bir şekilde tüm kadınların ayda bir defa 10-15 dk içerisinde uygulayabilecekleri bir tarama yöntemidir. KKMM için adet gören kadınlarda en uygun zaman adetin 4 ila7. günleri, adet görmeyenlerde ise her ayın belirli bir günüdür. KKMM’ne ayna karşısında memelerin incelenmesi ile başlanır; memelerin simetrisi gözle görülür kitle varlığı, deri ve meme ucu değişiklikleri, koltuk altı ve üst koldaki şişlikler bu şekilde kolaylıkla değerlendirilir. Takiben yatarak ya da ayakta, elin orta uç parmağı ile karşı meme ve koltuk altını dairesel hareketlerle olası bir kitle, yumru ya da sertlik varlığına karşı orta kompresyon derecesinde bastırarak muayene etmek hayati önem taşır. Her ay kendi kendini muayene eden bir kadının memede oluşabilecek bir tümörü 10 kat erken yakalayabileceğine dair yayınlar bulunmaktadır.

Hangi belirtiler farkedildiğinde doktora gitmek gerekir?

Meme ağrısı, ele gelen kitle, ciltte ve meme başında görülen değişiklikler, meme başından kanlı akıntı, koltuk altı ve üst kolda görülen şişlikler ileri inceleme gerektireceğinden hastaların bu noktada meme cerrahisi kliniklerinde muayene edilmeleri gerekir. Öte yandan 35 yaşını geçen her kadın, yukarıda sayılan bulgulardan hiçbirine sahip olmasa dahi yıllık meme muayenesi yaptırmalıdır.

Meme kanseri yaşama şekliyle ilişkili mi, meme kanserinden korunmak için nelere dikkat etmeliyiz?

Günümüzde meme kanserinin bir gen kırılması sonucu ortaya çıktığını biliyoruz. Bu da genetiğimizin meme kanseri üzerine etkin rol oynadığını göstermekte ancak tüm gen kırılmalarında olduğu gibi meme kanserinde de çevresel faktörlerin etkisini göz ardı etmemeliyiz. Özellikle stres, göbek çevresinde aşırı yağlanmayla sonuçlanan beslenme bozuklukları, fast-food ve işlenmiş gıda tüketimi, egzersizin arka plana itildiği sedanter yaşam, uzun süreli kontrolsuz ve dengesiz hormon preparatları ile tedaviler, sigara ve alkol tüketimi, radyasyon ve manyetik alana maruz kalma gibi faktörlerin meme kanserine zemin hazırladığını söyleyebiliriz.

Meme kanseri farkındalık ayı kapsamında neler söylemek istersiniz?

Ekim ayının tüm dünyada Meme Kanseri Farkındalık Ayı olarak itibar görmesi aslında bir nebze de olsa insanlara kontrollerini yaptırmalarını hatırlatmak için güzel bir uygulama olmakla beraber, meme kanseri gibi kadınlarda en sık görülen bir kanser türünün farkındalığının bu bir ayla sınırlı kalmaması en büyük temennimiz. Unutmayalım ki meme kanseri tedavisindeki başarıya giden yol hastalığın erken dönemde yakalanması ile başlar. Erken tanı gerçekten de hayat kurtarır. Sağlıklı nesiller için meme kontrollerimizi aksatmayalım, el birliği ile meme kanserine karşı güç birliği yapalım.

SağlıkÜnlüler ve kanser kahramanları meme kanseri farkındalığı için “Pembe Ayna Söyle Bana…” dedi