Burun kanaması neden olur? Burun kanaması nasıl durdurulur? 7 soruda burun kanaması

Burun kanaması şikâyeti toplumda sıklıkla görülmektedir. Peki Burun kanaması neden olur? Burun kanaması nasıl durdurulur? Acıbadem Fulya Hastanesi Kulak Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Dr. Esin Özlem Atmış burun kanamasına dair merak edilenleri anlattı.

13 Temmuz 2023

Burun kanaması birçok insanda sıklıkla meydana gelebiliyor. Kanamalar sık meydana geldiğinde endişe verici olabiliyor. Acıbadem Fulya Hastanesi Kulak Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Dr. Esin Özlem Atmış burun kanamasına dair merak edilenleri anlattı.

Burun kanaması nedir?

Tıbbi terimi epistaksis olan burun kanamaları burun içerisini örten mukozadan kaynaklı kanamalardır. Kanamalar sıklıkla burun ön tarafında Kisselbach alanı denilen bir damar topluluğundan kaynaklanır. Genellikle kendiliğinden gelişir ve basit önlemlerle durdurulur, ancak nadiren de olsa hayatı tehdit edebilecek kadar ciddi kanamalar izlenebilir.

Burun kanaması neden olur?

Kanamanın kökenine bağlı olarak burun kaynaklı (primer) veya sistemik nedenlerden (sekonder) ötürü gelişebilir. Genel olarak en sık nedeni burun travmaları veya burunu örten mukozanın tahrişidir. Özellikle kuru iklimlerde veya ısıtıcıların ya da soğutucuların ortamı kurutmasına bağlı burun kuruluğu ve buna bağlı olarak da burun kanamaları sıklaşabilir. Daha ileri yaşlarda ise daha ziyade yüksek tansiyon ve damar hastalıkları nedeniyle burun kanamaları gelişir.

Burun kaynaklı nedenler

Kaşıntı ve alerji nedeniyle burnun karıştırılması
Buruna travma, düşme, çarpmalar
Buruna yabancı cisim sokulması
Sert sümkürmelere bağlı travmalar
Burun içerisinde yapısal eğriliklere bağlı kolay kanamalar
Nezle, grip ve sinüzit gibi enfeksiyonlar
Uzun süreli alerji spreylerinin kullanılması
Evde temizlik maddeleri veya işyeri ortamındaki kimyasallar
Burun içerisindeki iyi veya kötü huylu tümörler

Sistemik Nedenler

Hipertansiyon
Kalp damar hastalıkları
Kan sulandırıcı ve aşırı ağrı kesici kullanımı
Kan hastalıkları veya kan pulcuklarının (trombosit) eksikliğine bağlı kanamalar
Aşırı alkol veya madde tüketimi
Gebelik
Kanser tedavisi veya kronik hastalıklarda kullanılan yoğun ilaç tedavilerine bağlı kanamalar

Çocuklarda Burun Kanamaları

Çocuklarda en sık burun karıştırmaya bağlı burun ön bölümünde izlenen kılcal damarların çatlaması sonucu tek taraflı burun kanamalı izlenir. Çocukların burun mukozası ortamın nemine daha duyarlıdır, nemsiz kuru ortamlarda daha çabuk kanama meyilindedirler. Yine alerjiler de sık nedenlerindendir.

Gebelikte burun kanaması

Burun kanamaları gebelikte de daha sık izlenebilir. Özellikle gebelik ilerledikçe kan basıncında ve kan miktarındaki artış burun içindeki damarlara baskı uygulayarak kanamalara neden olabilir. Bu durumun bebeğe olumsuz bir etkisi bulunmamaktadır.

Burun kanamasında ne yapılmalı?

Kanaması olan kişi öncelikle sakin bir şekilde değerlendirilmeli, zira panik veya heyecan tansiyonu yükseltebileceği için kanama şiddetini arttırabilmektedir. Başı hafifçe öne eğmek kanın genize ve boğaza kaçması önlenebilir. Başı dik tutup başın yüksekte kalması sağlanmalıdır. Öncelikle ılık bir suyla burun içerisi yıkanabilir, sonrasında da burun kanatları yumuşak kısmından her iki parmakla sıkıca kıstırılıp yaklaşık 5 dakika kadar bu pozisyonda beklenmelidir. Eğer kanama hala devam ediyorsa sıkıca sümkürtülme sonrasında aynı işlemler birkaç kere tekrarlanabilir. Bunlara rağmen kanama devam ediyorsa bir sağlık kuruluşuna başvurmak gereklidir.

Tekrar eden burun kanamaları
Eşlik eden sistemik hastalıkların bulunması
Çok yoğun veya şiddetli kanamanın olması
Kanamaya eşlik eden halsizlik, baş dönmesi, kalp çarpıntısı gibi ek bulguların olması
Vücutta döküntü, morluk veya yüksek ateş olması gibi durumlarda beklemeden sağlık kuruluşuna başvurmak gereklidir.

Burun kanamalarının tedavisi

Burun kanamalarının tedavisi nedenine yönelik yapılır. Bazen kendiliğinden durmayan kanamalarda burun içerisine bir tampon yapılabilir. Kulak Burun ve Boğaz Hastalıkları uzmanı tarafından endoskopik yöntemlerde kanamanın yeri tespit edilip, gerekirse bu bölgeye kimyasal veya elektrokoter yardımıyla müdahale edilebilir. Basit önlemler durdurulamayan kanamalarda ise hastayı ameliyathaneye alıp anestezi altında müdahale etmek gerekebilir. Bazen kanama nedeninin saptanamadığı durumlarda BT, MRG gibi görüntüleme yöntemleri tercih edilebilir.

Kan sulandırıcı ilaç kullanan, yüksek tansiyonu olan hastalar da hastaneye yatırılarak takip gerektirebilir.

Burun kanamalarına karşı koruyucu önlemler

Özellikle ortamın nemi uygun olmalı ve burun kuruluğunun önüne geçilmeli
Güneşli ve aşırı sıcak havalarda fazla gezilmemeli
Gerekirse burun içerisine burun içerisine sürülebilecek nemlendirici kremler sürülmeli
Doktor tavsiyesi olmadan kan sulandırıcılar ve ağrı kesiciler kullanılmamalı
Tuzlu su içeren spreylerle burun sık sık temizlenmeli
Tansiyon hastaları ilaçlarını düzenli olarak kullanmalı