KOAH hastalarına uygulanan Valf yöntemi nedir, nasıl yapılır? Faydaları neler?

Dünyada hızla yaygınlaşan KOAH'ın hava keseceklerinin harap olduğu türünde uygulanan "Valf" tekniği, nefes darlığını kısmen azaltırken hastanın yaşamını daha konforlu hale getiriyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Gersi Alisha, KOAH hastalarına uygulanan Valf yöntemi hakkında detaylı bilgi verdi. 

KOAH hastalarına uygulanan Valf yöntemi nedir?

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) zararlı partikül ya da gazlara karşı hava yollarında gelişen anormal inflamatuar yanıtla ilişkili ve genellikle ilerleyici nitelikte, tam olarak geri dönüşümü olmayan hava yolu darlığı ile seyreden kronik bir hastalıktır. Kronik bronşit ve amfizem şeklinde 2 alt tipi vardır. Amfizem alt tipi baskın olan hastalarda hava keseciklerinde harabiyet sonucu içeriye giren hava bu keseciklerde hapsolur, solunan hava tam olarak dışarı atılamadığı için hiperinflasyon olarak adlandırılan akciğerlerde aşırı havalanma sonucu akciğerlere yeni hava girişi zorlaşır ve hastalarda ilerleyici nefes darlığı şikayeti gelişir. Bu hastaların tedavisinde nefes açıcı ilaçlar, oksijen desteği ve solunum fizyoterapisi gibi yöntemler yer almaktadır. Bu tedavilere rağmen yanıt alınamayan ağır KOAH hastalarında artık son yıllarda valf yöntemi uygulanabilmektedir. Valfler tek yönlü çalışır, yerleştirildikleri akciğer bölgesinde içeriye havanın girişini engeller, içeride birikmiş havanın ve sekresyonların ise dışarı atılmasını sağlayarak aşırı havalanmayı azaltır ve içeride hapsolan havanın dışarı atılmasını sağlar. Bu sayede akciğer volümü azalarak daha sağlıklı olan diğer akciğer alanlarının gerekli olan oksijen alışverişinin daha kolay yapılması ve akciğer fonksiyonlarının iyileşmesi sağlanır. Güvenli, etkili ve bu yöntem için uygun olan hastalarda çeşitli bilimsel çalışmalarla ispatlanmış bir tedavi yöntemidir. Ağır derecede KOAH ve amfizem tanınız varsa endobronşiyal Valf tedavisi sizin için bir seçenek olabilir.

İşlem nasıl yapılır?

İşlem sedasyon veya genel anestezi altında yapılır. Hasta uyutulduktan sonra bronkoskop ile akciğer hava yollarına girilir. İşlemden önce yapılan tetkiklerle seçilen en fazla etkilenmiş hastalıklı akciğer bölgesine bronkoskop yaklaştırılır ve bu bronkoskop aracılığıyla hastalıklı akciğer bronşlarının ağzına oturacak şekilde ortalama 3-5 adet valf yerleştirilir. Valfler seçilen hava yollarını tam olarak bloke ediyor ve bu akciğer bölgesine nefes alma esnasında hava girişini engelliyor. Tek yönlü açılan valfler dışarıya nefes verme sırasında  içeride fazla birikmiş olan hava ve sekresyonların dışarı atılmasını sağlar. Bu sayede aşırı havalanmış akciğer kısmı küçülüyor, içerideki volüm azalarak daha sağlıklı olan diğer akciğer kısımlarının daha etkili solunum yapmasına olanak sağlıyor. Bu yüzden bu tedaviye bronkoskopik akciğer volüm küçültücü tedavi denmektedir. İşlem yaklaşık 30-60 dakika sürmektedir. İşlemden sonra hastalar hastanede ortalama 2-3 gün takip edildikten sonra evine taburcu edilir.

Valf yöntemi her hastaya uygun mudur?

Ağır KOAH amfizem tanısı olan her hasta Valf tedavisi için değerlendirilebilir. Optimal tedavilere rağmen (nefes açıcı ilaçlar, oksijen tedavisi, solunum fizyoterapisi, düzgün beslenme) hala nefes darlığı olan ağır amfizem hastaları bu tedavi için aday olabilir. Uygunluk açısından birkaç parametreye bakılır. Nefes testinde total akciğer kapasitesi yüzde 100’ün üzerinde, içeride kalan hava miktarı normalin %175’in üzerinde ve hava yolu darlık derecesi yüzde 15-45 arasında olan amfizem hastaları endobronşiyal valf tedavisi için uygundur. Bunun yanında hastaların akciğer bilgisayarlı tomografisi çekilerek hava hapsi yoğunluğu ve işlem için uygun akciğer lobu belirlenir. İşlem öncesi hastaların sigarayı bırakmış olmaları gerekmektedir.

Kimlere uygulanmaz?

İşlem için gerekli parametrelere uymayan hastalara uygulanmaz.

İşlem için uygun olan fakat;

1)    Aktif akciğer enfeksiyonu

2)    Aktif sigara içiciler

3)    Silikon, nitinol, poliüretan gibi maddelere karşı alerji öyküsü

4)    Bronkoskopi işlemini tolere edemeyen

5)    Dev akciğer kisti olması durumlarında işlem uygulanmaz.

Hastaya sağladığı faydalar nelerdir?

İşlemden sonra hastalar nefes darlığında iyileşme hissediyor, akciğer fonksiyon testlerinde artış oluyor, hastaların efor kapasitesi ve hayat kalitesi belirgin artıyor.

Riskli bir işlem mi?

İşlemde herhangi bir kesi yapılmıyor, endoskopik olarak uygulanıyor. Anestezi maddelerine karşı alerji, nadir olarak ritm bozukluğu ve hafif kanama olabiliyor. Genel olarak güvenli bir işlemdir.

Zararları var mı?

İşlem sonrasında bazı komplikasyonlar gelişebilir;

-   Pnömotoraks ( akciğer sönmesi )

-  Akciğer enfeskiyonu

- KOAH alevlenmesi                                 

- Öksürük

Nadir olarak valfin yanlış yerleştirilmesi veya yerinden oynaması durumlarında öksürük ile dışarı atılabilir. Valf işlemi geri dönüşümlü bir işlemdir. Yönetilemeyen komplikasyon durumlarında valfler geçici veya kalıcı olarak tekrar çıkarılabilir.