İntihar etmekle tehdit eden eski sevgiliye nasıl davranmalı? Uzman görüşü

"Ayrılırsan intihar ederim. Sensiz yaşayamam, beni bırakırsan kendimi öldürürüm…’’ partnerinizden ayrılmaya karar verdiğinizde bu cümleyi mi duydunuz? Psikolog Yağmur Ertaş duygusal manipülasyon olup olmadığını ayırt etmek için, psikolojik bozukluğa sahip kişilerdeki olası semptomlardan bahsetti.

İntihar etmekle tehdit eden eski sevgiliye nasıl davranmalı? Uzman görüşü

Bir ilişkiniz var fakat bitirmek istiyorsunuz bunu az çok karşı tarafa belli ettiniz fakat beklemediğiniz bir tepki aldınız. Sizi intihar etmekle tehdit etti... Ne yapacağınızı bilmiyor musunuz? Veya bunun farkında değil misiniz? Partneriniz intiharı bir tehdit olarak kullandığında nasıl davranmalısınız? Psikolog Yağmur Ertaş konu hakkında önemli bilgiler verdi.

"Sensiz yaşayamam, beni bırakırsan kendimi öldürürüm…"

Ayrılık her durumda çeşitli zorlukları içinde barındırır. Ve her zaman tarafların karşılıklı karar verdiği şekilde gerçekleşmez. Böyle durumlarda terk edilen taraf için başa çıkmak ne kadar zor ise, ayrılığı talep eden kişi için de bir o kadar zordur. Bir ilişkiyi bitirme süreci, özellikle karşı taraf bunu kabul etmiyorsa ve büyük tepkiler veriyorsa, kararlarımızı tekrar tekrar sorgulayarak ya da kendimizi suçluluk duyarak geçebilir. 

"Beni bırakırsan intihar ederim…"
Sevdiğimiz biri bu cümleleri sarf ettiğinde paniğe kapılırız. 
Fakat biliyoruz ki bu cümleler sağlıklı bir zihnin ürünü değildir. Eğer böyle bir deneyim yaşadıysanız sizin de aklınıza partnerinizin saplantılı biri olduğu ve psikolojik rahatsızlığı olduğunu düşüncesi gelmiş olabilir. 

Evet, seçeneklerden biri budur. Ayrılığı ya da reddedilmeyi kabul edemeyen bu tarz kişiler borderline kişilik ya da bağımlı kişilik özelliklerine sahip olma eğilimi gösterirler. 
Fakat her zaman gerçek bu değildir. Partneriniz intiharı bir tehdit olarak kullandığında, siz farkında olmadan kendinizi bir duygusal manipülasyon döngüsü içinde bulabilirsiniz.

Öncelikle, gerçek bir intihar uyarıcısı ya da duygusal manipülasyon olup olmadığını ayırt etmek için, psikolojik bozukluğa sahip kişilerdeki olası semptomlardan bahsedeceğim.

1. Borderline (Sınırda kişilik bozukluğu) özellikleri gösteren kişilerde ani ruh değişiklikleri sıklıkla görülür. Onlar için bir şey ya çok iyidir ya da çok kötü. Bu kişilerin duygularını düzenleme becerisi oldukça azdır. İlişkide sürekli terk edilme kaygısıyla birlikte yaşarlar. Bu korku ve kaygı hali, kontrolsüz davranışlar sergilemelerine neden olabilir. Sensiz yaşayamam derken, bunun gerçekten öyle olacağını düşünürler. Terk edilmek başlarına gelecek en korkunç şeydir. Bununla baş edemeyeceklerini düşündükleri için büyük tepkiler verirler. 

2. Bağımlı kişilik bozukluğu diğer psikolojik bozukluklar ile karşılaştırıldığında çok yaygın olarak görülmez. Fakat, ilişkilerde bağımlı kişilik özelliklerine eğilim gösteren kişileri ayırt etmemiz açısından önemlidir. Bağımlı kişilik özelliklerine sahip kişilerde terk edilme korkusu çok yoğun yaşanır. Ayrılık kaygısı, eleştiriye karşı aşırı duyarlılık ve onaylanma ihtiyacı yaygın belirtiler arasındadır. Bu kadar yoğun bir terk edilme kaygısı ve korkusu yaşayan bir partneriniz varsa, ayrılık gelip çattığında sağlıklı tepkiler vermesini beklemek güç olabilir. Genellikle ayrılık haberini aldıklarında bile çaresizlik hissiyle baş edemeyip kontrolsüz davrandıkları olur.
Ayrılık süreci çoğu zaman zor ve yıpratıcıdır. Fakat bu kişiler duygularını düzenleme becerilerinden genellikle yoksun oldukları ve yoğun kaygı içinde yaşadıkları için daha büyük tepkiler verebilirler. 
"Benden ayrılırsan kendimi öldürürüm" cümlesi kimi zaman tehdit kimi zaman da gerçek fikirleri olabilir. Öncelikle bunun gerçek bir niyet olup olmadığını ayırt etmek gereklidir. 

Yukarıda bahsedilen kişilik bozukluğu olduğunu düşündüğünüz partnerinizden ayrılmayı planlıyorsanız, daha sakin ve dikkatli adımlarla süreci yönetmeniz gerekebilir. Ayrılık sonrası depresyon, madde kullanımı gibi riskler barındırabilir. Eğer gerçekten intihar riski taşıdığını düşünüyorsanız ve size bunu gerçekleştirmek için planlarından bahsediyorsa hemen bir uzmandan yardım almalısınız.

Duygusal istismar olduğunun farkına varın

Peki ya sevgiliniz, eski erkek arkadaşınız ya da eşiniz, ayrılmayı söylediğinizde, hatta istekleri her gerçekleşmediğinde intihar etmekle tehdit ediyorsa, ona nasıl davranmalısınız?
Öncelikle yapmanız gereken ilk şey, bu tehdidin bir duygusal istismar olduğunu kabul etmeniz olacaktır. 
İlişkilerde yaşanan intihar tehdidi genellikle manipülatif bir davranıştır. Partneriniz sizin sevgi, korku gibi duygularınızı suistimal etmeye çalışıyor demektir. 
Duygusal istismar farkına varılmazsa genellikle teslimiyetle son bulur. Yani farkına varmadığınız bu manipülasyon sonucu, partnerinizin intihar etmemesi için kendinizi istemediğiniz bir ilişkiye devam ederken bulabilirsiniz. Diğer bir yandan bunun bir tehdit olduğunu fark ettiğinizde öfkelenebilir, süreci daha yıpratıcı bir hale dönüştürebilirsiniz. 

Sınırlarınızı belirleyin

İntiharı bir tehdit olarak kullanan partnerinize karşı ikinci ve en önemli adım olan sınırların belirlenmesi olacaktır.

Her intihar tehdidinde siz kararınızdan vazgeçiyorsanız, bu sınırlarınızı tam olarak çizmediğinizin göstergesidir. Tehditlere boyun eğmek, kesin bir ayrılık kararını ertelemek, ilişkinizi daha iyi ve sağlıklı bir noktaya taşımaz. Aksine sizi ona karşı daha öfkeli hale getirir ve hayal kırıklığına uğramış hissettirir. 

Bu zorlu süreci yumuşatmak için partnerinizi tamamen yok saymak, tepkilerinin büyümesine neden olabilir. Onu önemsediğinizi ve anladığınızı söyleyen cümleler kurabilirsiniz. Fakat dediğim gibi, sınırlarınızı çizerek! Bu ne demek oluyor?

"Üzüldüğünü anlıyorum, sana değer veriyorum fakat bu ilişkide daha fazla kalamayacağım." Bu cümlede karşı tarafı değersiz ve tamamen reddedilmiş hissettirmeden sınırlarımızı kesin olarak çizdik. 

Açık iletişim kurun

Ayrılık kararını nasıl dile getirildiğiniz de partnerinizin tutumunu belirliyor. Ayrılırken tamamen iletişimi kesmeye mi yöneldiniz? kendinizi geri mi çektiniz? Açık iletişimden kaçındınız mı? Bu sorulara cevabınız evet ise partnerinizin yaşadığı stresi istemeden de olsa artırmış oluyorsunuz. 

Araştırmalara göre ayrılığı dile getirmenin en ideal yolu açık iletişim kurmaktan geçiyor. Eşinizle, sevgilinizle yüzleşmek, iletişimden kaçınmamak, kararınızın nedenlerini ve kesin bir karar olduğunu karşı tarafa iletmek sürecin daha iyi yürümesini sağlıyor.

Bu süreçte partnerinize karşı şefkat duyabilir, "ama beni sevdiği için böyle yapıyor…" gibi düşünceler içinde kaybolabilirsiniz. Fakat şunu bilmeniz gerekir, ilişkiniz boyunca partneriniz işler yolunca gitmediğinde ya da istemediği durumlarla karşılaştığında sık sık intihar tehditlerinde bulunduysa bu bir sevgi göstergesi değildir. 

İş birliği yapın

Bazen destek olmak ile sınır koymak arasında gelgitler yaşanabilir. Bunun yerine partnerinizin ailesi ya da arkadaşlarıyla iş birliği içinde yardım almasını sağlamak hem sizin hem partneriniz için daha sağlıklı olabilir. Bu kararınızdan ve kesinliğinden yakın çevrenize bahsetmeniz, onların partnerinize destek olması durumu daha hızlı kabullenmesini sağlayabilir.

Çünkü taviz vermemek ve sınır koymak ile kişinin reddedilmiş bir şekilde yalnız hissetmesi arasında ince bir çizgi vardır. İntihar tehditlerine tamamen duyarsız kalmanız, eğer partnerinizde yukarıda bahsettiğim bağımlı kişilik ve borderline kişilik özellikleri var ise, gerçekten intihar teşebbüsüne yol açabilir. Öncelikle yakınlarıyla ve uzmanlarla iş birliğine geçilmesi, sizin boyun eğici yaklaşmanızı önler.

Ayrılmak her ilişki için bir olasılıktır, kendinizi suçlu hissetmeyin

İntiharın duygusal manipülasyon olarak kullanıldığı cümleler, "Beni seviyor olsaydın ölmeme izin vermezdin" "Senin yüzünden bu haldeyim" gibi sizi suçlayıcı boyutlara ulaşabilir. Bu durum, karşınızdaki kişinin kararlarınızı ve eylemlerinizi kontrol etme çabasının sağlıksız bir yoludur. İlişkinizdeki sağlıksız kalıpları görmeli, bunun bir sevgi göstergesi olmadığını unutmamalısınız.

Bir duygusal manipülasyon ve istismar olan intihar tehdidine karşı, partnerinizin tehdit kalıpları ile gerçek bir intiharın uyarıcı işaretleri arasındaki farkı ayırt etmek önemlidir. Doğru tutumu ve iletişimi sağlayıp sınırlarınızı belirledikten sonra kabul etmeniz gereken en önemli şey, partnerinizin psikoloğu ya da danışmanı olmadığınızdır. Kişi kendi istemedikçe ve kabul etmedikçe ona yardım edemeyiz. 

Duygusal manipülasyon içeren bir ilişkiyi bitirmek ile sağlıklı bir ilişkiyi bitirmek farklı süreçleri içinde barındırır. Bu yüzden önceliği kendi güvenliğiniz ve ruh sağlığınıza vermelisiniz. Sürecin daha kolay atlatılabilmesi için yardım almayı düşünebilirsiniz. 

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR