Panik atak belirtileri neler? Panik atak neden olur? 8 soruda panik atak hakkında merak edilenler

Panik ataklar bazen çok korkutucu olabilir. Panik ataklar meydana geldiğinde kontrolü kaybettiğinizi, kalp krizi geçirdiğinizi ve hatta öleceğinizi düşünebilirsiniz. Uzman Klinik Psikolog Fulya Artukoğlu Tepret konu hakkında önemli bilgiler verdi. 

Panik Atak Nedir?

Panik bozukluk ve panik atak, psikiyatrik rahatsızlıklar içerisinde en sık karşılaşılan problemlerdendir. Tekrarlayan, ne zaman olacağı tahmin edilemeyen ve fiziksel belirtilerin eşlik ettiği yoğun korku ataklarıdır.

Panik Atak Neden Olur?

Panik atakların nedenleri kişinin özelinde değişse de temel birkaç sebep şunlar olabilir. Genetik yatkınlık, stresli yaşam olayları, çocukluk yaşantısında ihmal ve istismar öyküsü, çocukluk yaşantısında güvenli bir ortamda büyümemiş olmak, kişinin duyguları ile temas edememesi sonucunda bu duyguların bedenselleşmesi olabilir.

Panik Atak Belirtileri Nelerdir?

Çarpıntı, nefes darlığı, terleme, titreme, soluğun kesilmesi, göğüs ağrısı, ‌göğüste baskı hissi, bulantı, karın ağrısı, baş dönmesi, bayılacak gibi hissetme, sersemlik, kendini ve çevreyi başka türlü algılamak, çıldıracak gibi hissetmek, ölüm korkusu, uyuşma, üşüme veya ateş basmaları, panik atak belirtilerindendir.

Panik Atak Türleri Nelerdir?

Üç farklı tür panik atak vardır.

• Spontan panik atak: Gün içinde hiç beklenmedik bir zaman ve yerde ortaya çıkar. Bu durum panik bozukluğuna özgüdür.
• Durumsal panik atak: Atağı tetikleyen bir durum ya da bir karşılaşma olasılığı hissedildiğinde ortaya çıkar. Sosyal fobik bir kişi topluluk önünde konuşacağı zaman, yılan fobisi olan biri yılan gördüğünde panik atak geçirebilir. Özgül fobilerde, sosyal fobide, travma sonrası stres bozukluğunda, OKB’ de, uyku teröründe durumsal panik atak gözlenir.
• Durumsal olarak yatkınlık gösterilen panik atak: Belirli bir durumda ortaya çıkan panik atak tablosu olmakla birlikte, aynı durumda her zaman tekrarlamaz.

Panik Atak Riski Oluşturan Durumlar Nelerdir?

Panik atak veya panik bozukluğu geliştirme riskini artırabilecek faktörler şöyledir:

• Ailede panik atak ya da panik bozukluğuna sahip olan birinin olması
• Sevilen birinin ölümü veya ciddi hastalığı gibi stres meydana getiren durumlar
• Ciddi bir kaza gibi travmatik bir olay
• Stresli yaşam olayları(boşanma,afetler gibi...)
• Sigara veya aşırı kafein kullanımı
• Çocuklukta fiziksel, duygusal veya cinsel istismar öyküsü

Panik Atak Tanısı Nasıl Konur?

Panik atak geçiren hastalar atak anında kalp krizi geçirdiklerine dair bir inançları olur.  Bu nedenle ilk uğradıkları yer aciller ve kardiyologlardır. Gerekli tetkikler hekimler tarafından yapılır ve herhangi bir organik sebep bulunamaz ise psikiyatriye yönlendirilirler. Aynı şekilde panik atak hastalarını dinlemek ve doğru öykü almak oldukça önemlidir.  Hastaya ‌EKG, ‌tiroid testleri, kan sayımı ve solunum fonksiyon testi yapılabilir. Tüm bunlar yanında panik bozukluğun tanısı için standart kabul edilen bir laboratuvar, radyolojik görüntüleme ya da benzer bir tetkik yoktur. DSM kriterlerine göre hastanın belirtileri değerlendirilir ve bu kriterlerin karşılanıp karşılanmadığı incelenir. Tanı koyma yetkisi psikiyatri hekimlerindedir. Belirtilerinizi anlattığınız zaman psikiyatri hekimi size gerekli yönlendirmeyi yapacaktır.

Panik Atak Nasıl Geçer?

Panik atak, ani ve şiddetli endişe, korku ve fiziksel semptomlarla karakterize edilen bir anksiyete bozukluğudur. Panik atak sırasında kişinin kalp hızı artar, terleme, titreme, nefes darlığı, mide rahatsızlığı gibi çeşitli belirtiler ortaya çıkabilir. Panik ataklar korkutucu olabilir, ancak aşağıda belirtilen bazı adımlar, panik atakları daha iyi yönetmenize yardımcı olabilir:

• Derin Nefes Alın: Panik atak sırasında nefes almak zor olabilir, ancak yavaş ve derin nefes almak sizi sakinleştirebilir. Yavaşça burunla nefes alın, sonra ağızdan yavaşça verin. Bu işlemi birkaç kez tekrarlayın.
• Kendinizi Yatıştırın: Kendinize olumlu telkinlerde bulunun. Örneğin, "Bu geçici bir durum" veya "Kendimi sakinleştirebilirim" gibi ifadeler kullanabilirsiniz.
• Ortamınızı Değiştirin: Eğer mümkünse, panik atak sırasında bulunduğunuz ortamı değiştirin. Dışarıda taze hava almak veya sessiz bir yerde kendinizi rahat hissetmek panik atak belirtilerini hafifletebilir.
• Panik atak anında topraklama egzersizi yapın: önce etrafınızda gördüğünüz 5 şeyi tarif edin, sonra dokunduğunuz 4 şeyi inceleyin ve dokunun. Sonrasında duyduğunuz 3 şeyi tarif edin. Etrafınızda koklayabileceğiniz 2 şeyi koklayın ve son olarak tadabileceğiniz bir şeyi tadın.
• Profesyonel Yardım Alın: Eğer panik ataklar sık sık tekrarlıyorsa veya yaşam kalitenizi olumsuz etkiliyorsa, bir sağlık profesyoneline başvurmanız önemlidir. Terapistler veya psikiyatristler, panik atakları tedavi etmek ve daha iyi yönetmenize yardımcı olabilirler.
• Stres Yönetimi: Yoga, meditasyon, spor veya derin kas gevşetme egzersizleri gibi yöntemler kullanılabilir.

Panik Atak Tedavisi Nasıl Yapılır?

Panik atak hastalarının tedavisinde hem psikoterapi hemde ilaç tedavisine başvurulabilir. Psikoterapi müdahalelerin başında bilişsel davranışsal terapi (BDT) ve Emdr gibi teknikler yer alır.

Psikoterapi teknikleri ile tedaviden sonuç alınması hem emek hem de zaman ister. Panik atak hastaları genelde tekrar atak geçirme anksiyetesi yaşar ve hemen tedavi olmak ister. Fakat şunu bilmek önemlidir ki ilk başlarda belirtiler hızla azalsa da tamamen atakların bitmesi bir kaç ay sürebilir. Burada önemli olan nokta sabırla terapi planına sadık kalmak ve psikoterapistinize güvenmektir.