Bipolar bozukluk nedir?

Bipolar bozukluk esasen çok da bilinmeyen ancak toplumda neredeyse 50 kişiden birinde görülen bir ruh sağlığı sorunu. En basit haliyle; zaman zaman kişinin çökkünlük ve taşkınlık dönemleri yaşaması durumu. Nişantaşı Psikiyatri Merkezi’nden Yrd. Doç. Dr. Rıdvan Üney konu Hakkında bilgiler verdi.

Bipolar bozukluk nedir?

Bipolar bozukluk kadınlarda ve erkeklerde de aynı sıklıkta görülüyor. Özellikle 20-25 yaşlarında başlıyor. Bu sorunu yaşayanlar dönem dönem farklı ruhsal durumlarla karşımıza çıkıyor. Bipolar bozukluğu olan kişiler sonbahar ve kış dönemlerinde depresyon dönemi daha sık yaşarlarken, ilkbahar ve yaz dönemleri daha çok taşkınlık dönemleri yaşayabiliyor. Stresli durumlarda bu hastalığı başlatabiliyor. Kişiler bu hastalıkta hayatları boyunca bir hastalık dönemi ya da birden çok hastalık dönemi yaşayabiliyor. Bu dönemler depresyon, mani ya da her iki durumu da barındıran karma dönemler olabiliyor.

1. Dönem: Depresyon
Bu dönemde en az iki hafta süren çökkünlük, isteksizlik, ilgi ve istekte azalma, uyku sorunları, iştah sorunları, konsantre olamama, enerji azalması, suçluluk duygusu, iç sıkıntısı, işine gidememe, huzursuzluk ve intihar düşünceleri görülebiliyor.

2. Dönem: Taşkınlık (mani)
Bu dönem en az bir hafta sürüyor. Kişiye az uyku yetmeye başlıyor ancak buna rağmen aşırı enerjik davranıyor. Neşeli, aşırı hareketli, aşırı konuşkan, dışa dönük, aşırı şakacı bazen cinsellikle ilgili yersiz şakalar yapan, kendisini önemli bir kişi gibi hisseden, aşırı harcama yapan bir kişi olarak karşımıza çıkıyor. Bazen bu dönemde kişi aşırı kavgacı, sinirli bir kişi de olabiliyor. Bu dönemde uygunsuz ve sık cinsellik yaşanabiliyor. Hepimizin gün içerisinde ya da bir gün süren böyle dönemleri olabilir. Ancak ailelere sorduğumuzda; bizim çocuğumuz böyle bir kişi değildi, bir anda değişti bambaşka biri oldu derler. Burada önemli fark uygunsuz ortamlarda uygunsuz davranmaktır. Esasen manyak kelimesi mani dönemini yaşayan kişi olmasına rağmen, toplumda bir aşağılama kelimesi olarak kullanılıyor.

Bipolar bozukluğu düşündüren durumlar:
1. Kişinin içe kapanık bir dönem yaşarken birden aşırı neşeli taşkın bir dönem yaşamaya başlaması.
2. Normal giyimli bir kişinin kısa bir zaman içinde aşırı renkli dikkat çekici giyinmeye başlaması.
3. Çok konuşkan olmayan birinin günlerce hatta bazen sesi kısılmasına rağmen aşırı konuşur duruma gelmesi.
4. Kişinin az ya da hiç uyumamasına rağmen oldukça dinç olması.
5. Uygun olmayan bir ortam da uygunsuz davranışlar yapması. Örneğin cenazede şarkı söylemek, aşırı gülmek gibi.
6. Sebepsiz aşırı neşeli olması.
7. Böyle bir alışkanlığı olmamasına rağmen, aşırı ve kontrolsüz alışveriş yapma veya para harcaması.
8. Aşırı alkol ve uyuşturucu kullanmak.
9. Daha önce olmadığı halde; aşırı kendine güvenmesi, her yerde kavga etmesi.
10. Bahar dönemlerinde bu belirtilerin artması.
11. Antidepresanlarla tedavide iki hafta tedaviyi tamamlamadan depresyonun tersi bir döneme girerek aşırı neşeli olması.
12. Sıkça depresyon yaşayan kişilerin ara dönemlerde aşırı taşkınlık yaşaması.

Tedavisi
O dönemi ne kadar ağır geçirdiğine bağlı olarak ayaktan tedaviden hastaneye yatışa hatta şok tedavisine kadar farklı tedavi yöntemleri kullanılabiliyor. Hastalık yaşam boyu sürebiliyor. Bu nedenle hastalık tekrarlamasın diye koruyucu ilaçlar kullanmak gerekebiliyor. Hastalığın en büyük risklerinden biri de intihar girişimleri. Bu nedenle tedaviye özen göstermek ve psikiyatristin önerisi olmadan ilaç başlamamak ve bırakmamak çok çok önemli.