Canan Dağdeviren icatlarına yenisini ekledi! Dağdeviren'in icat ettiği giyilebilir ultrason cihazı nedir?

Massachusetts Institute of Technology'de (MIT) görev yapan Türk bilim insanı Doç. Dr. Canan Dağdeviren, kadın sağlığına yönelik geliştirdiği çığır açıcı bir teknolojiyi tüm dünyaya tanıttı: Giyilebilir ultrason cihazı. Kamuoyunda "elektronik sütyen" olarak da bilinen bu yenilikçi cihaz, meme kanserinin erken teşhisinde devrim yaratma potansiyeline sahip.

Harvard Üniversitesi Genç Akademi üyeliğine seçilen ilk Türk bilim insanı olan ve MIT Technology Review dergisinin geçen yıl derlediği "35 Yaş Altı 35 Yenilikçi" ile Forbes dergisinin "30 Yaşından Küçük 30 Bilim İnsanı" listelerinde yer alan Dağdeviren, daha önce de "giyilebilir kalp pili" icat etmişti.

Canan Dağdeviren’in İcat Ettiği Bu Cihaz Neden Önemli?

Meme kanseri, kadınlarda en sık görülen kanser türlerinden biri. Ancak erken teşhis, tedavi şansını büyük ölçüde artırıyor. Dağdeviren’in geliştirdiği bu cihaz, kadınların günlük yaşamlarında rahatça kullanabilecekleri bir formda tasarlandı. Geleneksel ultrason taramalarının yerini almasa da, düzenli ve sık aralıklarla kontrol imkânı sunarak erken evredeki şüpheli oluşumların tespit edilmesini hedefliyor.

Nasıl Çalışıyor?

Bu taşınabilir ve vücuda takılabilir cihaz, cilde doğrudan temas eden küçük ultrasonik sensörler içeriyor. Cihaz, vücudu belirli açılarla tarayarak kanserli dokuların oluşumunu çok erken evrede algılayabiliyor. Ayrıca kullanıcıya konforlu bir deneyim sunmak için ergonomik yapıda tasarlanmış.

İlham Kaynağı: Kişisel Bir Hikâye

Canan Dağdeviren, bu projeyi kanserle mücadele eden ve hayatını kaybeden teyzesinden ilham alarak geliştirdi. Teyzesinin hastalığı çok geç fark edilmişti. Bu kayıp, Dağdeviren’e daha erken teşhisin mümkün olabileceği bir sistem kurma hedefini kazandırdı.

Uzaya Taşınan Bir Bilimsel Başarı

14 Nisan 2025’te Blue Origin’in gerçekleştirdiği uzay görevinde, tamamı kadınlardan oluşan astronot ekibiyle birlikte bu özel cihaz da uzaya gönderildi. Dağdeviren, sosyal medya üzerinden bu anı şöyle duyurdu:

“Yıllar önce geliştirmeye başladığım giyilebilir ultrason cihazımı, tarihte ilk kez tamamı kadınlardan oluşan bir uzay ekibiyle birlikte uzaya gönderdim. Bu, bilim ve eşitlik adına önemli bir adım.”

Bilim, Toplum ve Umut Arasında Bir Köprü

Dağdeviren, bu icadın yalnızca tıbbi bir çözüm sunmadığını, aynı zamanda toplumsal farkındalık yaratmayı ve eşitsizliklere karşı bir ses olmayı amaçladığını vurguladı. Paylaşımında şu sözlere yer verdi:

“Cumhuriyet, kimsesizlerin kimsesiydi. Bu teknolojiyi, sesi duyulmayanların mücadelesine adıyorum. Mücadeleniz, yıldızlar gibi ışık olmaya devam edecek.”