Aupair nasıl bulunur?

Yazı: Selen Keçeli/Bebeğimle Elele

Bundan dört sene önce, ben de yaz tatilinde çocukların güzel zaman geçirmesi için arayış içindeydim. O sırada Aupair in Turkey’in kurucusu Huma Erkan ile tanıştım. Sayesinde aupair aldım ve çok mutlu bir yaz geçirdik. Üç aylık yaz tatilimizi Bodrum’daki evimizde geçirdiğimiz için aupair’imiz de bizimle Bodrum’da kaldı. Yaz sonunda çocuklarım hem çok daha akıcı İngilizce konuşuyorlardı hem kendilerine olan güvenleri artmıştı hem de başka bir kültürden bir kişiyi tanımış, onu evlerinde misafir etmiş, kaliteli vakit geçirmişlerdi. Bir yandan eğlenirken bir yandan da öğrenmişlerdi! Artık bu konunun bağımlısıyım. Her sene evimizde farklı kültürlerden misafirlerimiz oluyor ve ailecek bu durumu çok seviyoruz. Tabii burada en önemli konu doğru seçim yapmak. Peki bu nasıl olacak? Sorularımı Huma Erkan cevapladı...

Aupair ne demek?
Aupair kelimesi aslında Fransızcadan geliyor. Kelime anlamı, eş değer. ‘Sizin ailenizden biri’ anlamında kullanılıyor. Tıpkı kuzeniniz, yeğeniniz gibi... Ama aupair sistemi İngiltere’den geliyor. 19’uncu yüzyılda endüstri devrimiyle beraber kadınlar iş hayatına girmeye başladı. Tabii evdeki çocuklara bakacak birilerine ihtiyaç duyulmaya başlandı. Özellikle İngiltere’de aileler, şehir dışında kasabalarda, köylerde yaşayan yakın akrabalarının kızlarını yanlarına alarak hem onların okula gitmelerine imkan sağladılar hem de kendi çocuklarını güvenli kişilere baktırdılar ve iş hayatlarına devam edebildiler. Zamanla daha donanımlı insan arayışları başlayınca komşu ülkelerden de ablalar hem lisan öğrenmek hem de para kazanabilmek amacıyla İngiltere’ye gelmeye başladı. Bugün artık dünyanın her köşesinden her köşesine aupair’ler gidip aileler ile beraber yaşıyor, para kazanıyorlar.

Bir aupair Türkiye’ye nasıl geliyor?
Turist vizesi ya da öğrenci vizesi alarak gelebiliyor. Altı ay ya da daha uzun kalacak olanların çalışma vizesi alması gerekiyor. Aupair in Turkey nasıl kuruldu? Biz kızım doğduğu zaman yardımcı arayışına başladığımızda Yunanistan’da yaşayan dostlarımız sayesinde aupair sisteminden haberdar olduk. Onların vasıtasıyla ilk önce kızımıza Çek bir abla bulduk, kendisinden çok faydalandık. Ardından başka ablalar geldi farklı ülkelerden ve her biri de kızımın eğitimine çok faydalı oldu. Bunları yaşayınca ve araştırma yapınca bu işin bir derneğinin olduğunu, uluslararası bir organizasyon içinde yer aldığını gördük. 2009 yılında biz de IAPA (Internatıonal Aupair Asssociation/Uluslararası Aupair Derneği)’ya kabul edildik. Her yıl toplantılarına katıldık, ajanslarla birebir görüşmeye başladık. Amerika, Yeni Zelanda, İngiltere ve Almanya’dan ajanslarla anlaşmalar yaptık. Artık biz de Amerika’daki gibi teke tek adaylarla konuşmadan, ajanslara isteklerimizi standardize ederek yolluyoruz, bize uygun adayları eleyerek onlar öneride bulunuyor. Programın adını da ‘Aupair in Turkey’ koyduk.

 Kimler aupair olabilir?

Sadece İngilizce bilmek aupair olmak için yeterli değil. Aupair’ler, mutlaka çocuklarla ilgili deneyimi ya da eğitimi olan kişiler arasından seçiliyor. Yabancı çocuklarla uzun vakit geçirmiş, eğitim vermiş olmak gerekiyor. Bir yaz kampında çalışmış, bir dil okulunda ya da anaokulunda öğretmenlik yapmış, göçmen kampında İngilizce ders vermiş olmak ya da tercihen daha önce başka bir ülkede aupair’lik yapmış olmak büyük avantaj sağlıyor. Kendi kendine seyahat edebilen, yolunu bulabilen, yabancı kültürlere ilgisi olan, iyi eğitim almış, ailesi mutlaka kendisini destekleyen, sağlık sorunu olmayan, sigara ve alkol kullanmayan, 18-28 yaş arasındakiler aupair olabiliyor. 

Aupair almak isteyen ailelerden neler bekleniyor?
Kesinlikle görev tanımını çok net ve anlaşılır bir dilde yapmaları gerekiyor. Çalışma saatlerinin, yapılacak ve yapılmayacakların liste halinde verilmesi çıkabilecek sorunları önlemek açısından çok önemli. Ve gelen ablalar ailenin bir ferdi gibi hissetmek istiyorlar kendilerini. Bunu hissettirecek olan da aileler. Aupair’ler hizmetçi değil. Ülkemize gelmiş, yeni bir kültürü, dini, tanımaya çalışan, aynı zamanda da çocuklarımıza kendi kültür ve dinlerini tanıtan, lisanlarının gelişimine katkıda bulunabilecek yardımcılarımız. Her iki taraf da saygı içinde anlayışla bir arada yaşamalı. Bir de mutlaka kendilerine ait bir odaları olmasını istiyorlar. Haftada bir gün izin yapıyorlar. Bunları sağlayabilirseniz hiç sorun yaşanmıyor.

Hangi yaş grubu çocuklar için aupair almak doğru?
Yenidoğana aupair kesinlikle tavsiye etmiyorum. Çünkü aupair’ler dadı değil, bebek konusunda eğitimi olmayan kişilere bebek bırakmak doğru değil. Bence üç yaştan sonra aupair almak uygun. Kendi derdini anlatabilecek, bezden kurtulmuş, kendi diline hakim çocuk yeni bir dil öğrenmeye de başlayabilir. Çocuğun artık bu yaşlarda bakım ihtiyacı azalmış, oyun ihtiyacı artmış oluyor. Batılı ablalar da bu yaşlardan itibaren daha etkili oluyor. Çocuk yaz okuluna gidene kadar aupair abla ya da abiler iyi bir geçiş dönemi sağlıyor.

Yurt dışında yaz okuluna gitmek mi, aupair mi?
3-12 yaş arasında aupair’le bir süre zaman geçirmek, zamanı gelince çocuğun yaz okullarında kendini daha güvende hissetmesini sağlıyor. Çünkü yabancı birisi ile konuşmaya, yabancı kültürü tanımaya küçüklükten başlayan çocuk için yurt dışına gitmek korkutucu olmuyor. Türkiye’den yurt dışına aupair gidiyor mu? Evet buradan da yolluyoruz. Genelde Amerika’ya gidiyorlar. Bir yıllık verilen vize ile gidebiliyorlar. Yarı çalışma yarı öğrencilikle ilgili bir vize bu. İngilizce az da olsa bilmeleri, çocuklarla ilgili deneyime sahip olmaları gerekiyor. Buradan giden aupair’in amacı İngilizce öğrenmek ve Amerika’da yaşamış olmak. 

Aupair almanın bütçesi ne?
Aupair’lerin haftalığı nakit olarak kendilerine veriliyor. Haftalıkları eğitim durumları, deneyimleri ve çalışma saatlerine göre değişiyor. Fiyat aralığı olarak, haftalık 40 saat çalışmanın karşılığı 200 dolar, 50 saat çalışmanın karşılığı 250 dolardan başlıyor. Ama deneyimlere göre fiyat artıyor. Yol paralarını kendileri ödeyerek, yani biletlerini alarak geliyorlar, anlaşılan süre bitiminde dönerlerken yol masrafının yarısını aile aupair’e veriyor. Aileler aupair’lerden ne beklemeli? Bir kere ailelerin aupair’lerin evlerine para kazanmak için gelmediğini bilmeleri gerekiyor. Emin olun ülkelerinde kalsalar bir markette çok daha az çalışarak bu parayı kazanabilirler. Onlar bir kültürel deneyim yaşamak için geliyor. Dolayısıyla aile baştan net ve açık bir şekilde kuralları koyacak, beklentilerini anlatacak ve ardından da izleyecek. İyi bir aupair, çocuğunuz ile bir günü çok programlı bir şekilde çok verimli olarak geçirebilir. Çocuğunuz hem yeni kelimeler öğrenir hem daha uzun cümleler kurmaya başlar... Kendine yabancı dil konusunda güveni mutlaka artacaktır. Doğru bir seçimle, çocuğunuzla birlikte sizin de lisanınıza katkısı olabilir tabii bu durumun... 

Lisan bilmeyen aileler aupair alabilir mi?
O zaman gelecek aupair’in bu durumu bilerek ailenin kendisi ile iletişim kuramayacağını, sadece çocuklarla konuşabileceğini kabul etmesi gerekiyor. Ama bu tip aileleri pek tercih etmiyorlar. Kendilerini güvende hissetmek istiyorlar.