Erken kalkan depresyona yakalanmıyor!

Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Reşit Canbeyli, insan sağlığında biyolojik saatin düzenli olmasının önemli bir yer tuttuğunu belirterek, "Işık, biyolojik saati kurmada en önemli faktördür. Sabah erken saatte uyanan insanlarda depresyon daha az görülüyor" dedi.

Canik Başarı Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Kulübü'nün organize ettiği Bilim Buluşmaları programına katılan Prof. Dr. Reşit Canbeyli, "Biyolojik Saat ve Duygu Durumu" başlığı altındaki konuşması ile insanın hayatındaki biyolojik saatin önemine dikkat çekti. Dikkat çekici bilgiler veren Prof. Dr. Reşit Canbeyli, uyguladıkları hayvan deneylerinden örnekler sunarak canlılardaki hayat ritmini düzenleyen biyolojik saatin işleyişine ve biyolojik saatte meydana gelen değişikliklerin psikolojik ve fizyolojik etkilerine değindi.

Saatlerin bir saat ileri ya da geri alınmasının bile insanın hayat ritmini bozduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Canbeyli, Amerika'da yapılan araştırmalarda saatler değiştirildikten sonraki hafta suç işleme oranında ciddi bir artış gözlendiğini belirtti. İnsan sağlığı açısından biyolojik saatin düzenli olması gerektiğine vurgu yapan Prof. Dr. Reşit Canbeyli, "Hastane ve fabrika çalışanlarının vardiya değişiklikleri sonucu biyolojik saatinin bozulması dolaşım sistemi, sindirim sistemi, sinir sistemine zarar veriyor. Biyolojik saatle oynamak doğru değildir, çünkü hastalıkları tetikliyor" dedi.

18. yüzyıldan sonra biyolojik saat üzerinde çeşitli araştırmaların yapıldığını belirten Prof. Dr. Reşit Canbeyli, Japonya'da yapılan bir araştırmada biyolojik ritmini koruyabilen insanların daha sağlıklı ve uzun yaşadığının tespit edildiğini söyledi. Kısa zamanda uçakla uzun mesafeler kat eden insanlarda farklı zaman dilimlerine ulaşılmasına bağlı olarak görülebilen biyolojik ritmin bozulması durumunun, özellikle beyinde ciddi sorunlar oluşturduğunu söyleyen Prof. Dr. Canbeyli, 'Jet lag' olarak tanımlanan bu olayı sıkça yaşayan pilotların ve kabin görevlilerinin sağlık açısından risk altında olduğunu ifade etti.

YAPILAN MESLEK BİYOLOJİK SAATE UYGUN OLMALI
Sabah ve akşam deneylerinin sonuçlarında ciddi fark olduğunu, bu yüzden davranış deneylerini belli bir saatten sonra yapmadıklarını söyleyen Prof. Dr. Canbeyli, yapılan mesleğin insanın biyolojik saatine uygun olması gerektiği hususuna değindi. Canbeyli, "Uykusuzluk ve yorgunluktan dolayı biyolojik saatleri bozulan güvenlik güçlerinin toplumsal olaylara daha sert müdahalelerde bulunabiliyor. Ameliyat yapan cerrahlar ve ameliyat olan hastaların da o anki biyolojik saatlerinin düzenli olması gerekiyor" diye konuştu.

Lisans ve doktorasını Columbia Üniversitesi'nde tamamlamış olan Prof. Dr. Reşit Canbeyli, yaptıkları bilimsel araştırmaları öncelikle fareler üzerinde denediklerini belirterek ışığın 
tedavi edici bir özelliğe sahip olduğunu ifade etti. Işığa uzun süreyle maruz bıraktıkları farelerde biyolojik aktivitenin arttığı ve depresyon görülmediğini söyleyen Canbeyli, "Işık, 
biyolojik saati kurmada en önemli faktördür. Sabah erken saatte uyanan insanlarda depresyon daha az görülüyor" şeklinde konuştu.

(CİHAN)