Sevgi mi bu, şiddet mi?

KONTROLÜ GERİ KAZANIN
Böyle bir durumun ne kadar içinde olup olmadığınızı anlamak konusunda en kayda değer silahınız ‘uyarı işaretleri’ni değerlendirmeniz olacak. Eğer partneriniz yakın olduğunuz
kişilerle bağlarınızı kesmeye çalışıyorsa, bu kırmızı bayraktır. Kötü muamelede bulunan faillerin çoğu sizi ailenizden ve arkadaşlarınızdan izole etmeye çalışır. Sizi ele geçirerek duygusal şiddette bulunduğu zamanlara dikkat edin: Kiminle göru¨şeceğinize karar vermesi, telefonunuzu alıp sürekli kontrol etmesi, paranızı takipte tutması... Şiddeti uygulayan kişi genellikle suistimal ettiği kişiden yaşça büyük oluyor diyor uzmanlar.
Büyüleyici ve heyecan verici görünen kişilerin şiddet uygulayanlar arasında en kötü tip olduğunu hatırlatalım. Bu davranışların varlığına yönelik en tipik işaret ilişkinin normalden çok daha hızlı bir şekilde ilerlemesi. İnanılmayacak kadar mükemmel olduğunu düşündürür size. “Hadi haftaya atlayıp Londra’ya gidelim” gibi cümleler duyarsınız. Eğer ona bağlandıysanız ondan ayrılmamanız için her şeyi yapacaktır; intihar ile tehdit etmek de buna dahil. Ve bu aşamalarda evlilik bir katalizör görevi görür. Siz henüz onun sizi deli gibi seviyor olduğundan mı yoksa arızalı olduğundan mı bu şekilde davrandığını çözememişken sizi ele geçirmek için evlenmek ister ve bir kere evlendiniz mi bunun büyük bir hata olduğunu söyleyebilmek sizin için biraz uzun sürer. Bazen de sinirli ve öfkeli bir sevgilinin evlendikten sonra değişeceğine, yumuşayacağına inanır kadınlar. Bilinmesi gereken, bir evlilikle erkekler böyle bir davranıştan vazgeçmez, huyları değişmez. Genellikle işler kadınların hayalindeki gibi yürümez.

UYARICI SİNYALLER
• Aşırı derecede kıskançsa,
• Sizi aileniz ve arkadaşlarınızdan uzak durmaya zorluyorsa,
• Sürekli mod değiştiriyorsa (önce büyüleyici şekilde iyi sonra öfkeli ve kötü),
• İsteklerini karşılamadığınızda sizi tehdit ediyor ve intihar edeceğini söylüyorsa,
• Sizi başkalarının önünde küçük düşürüyorsa,
• Size veya sevdiklerinize zarar vermekle tehdit ediyorsa,
• Sizi seks konusunda zorluyorsa AMAN DİKKAT!

Ne yapabilirsiniz?
• Eğer sevgiliniz size saydığımız uyarıcı sinyallerden bir ya da birkaçını uyguluyorsa, ortada bir sorun olduğunu kabullenmekle işe başlayın. Kendinizi kandırarak, ‘beni seviyor, beni kıskanıyor, beni sahipleniyor’ düşüncelerinden uzaklaşın.
• Yapmanız gereken eğer bu bir erkek arkadaşsa, ondan ayrılmak için adım atmak. Bilin ki, domestik şiddet uygulayan bir erkek bu yaptığından kolay kolay vazgeçmeyecek. Korkularla ve baskılarla yaşadığınız yıllardan sonra, hala mutlu bir ilişkinizin olabileceğini düşünmek sizin için bir çıkış yolu olabilir, ama hikayelerin genellikle mutlu sonla bitmediğini hatırlatalım.
• Eğer sizden ayrılmak konusunda sorun çıkarıyorsa, bir uzmandan mutlaka yardım alın. Bu işi belki de yalnız başınıza çözemeyeceksiniz. Eğer evliyseniz ve işin içinde fiziksel şiddet de varsa, kadın yardım kuruluşlarına ya da polise başvurmaktan korkmayın. Bunu yapmaktan korktuğu için şiddete maruz kalan bir sürü kadın var.

KARŞILAŞTIĞINIZ HER TÜR ŞİDDET KARŞISINDA ŞU KURULUŞLARA BAŞVURABİLİRSİNİZ:
• Alo 183 Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
• Polis merkezleri, jandarma karakolları
• İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü
• Cumhuriyet savcılığı
• Belediyelerin kadın danışma merkezleri
• Baroların kadın danışma merkezleri
• Kadın sivil toplum kuruluşlarıYazı: Filiz Şeref

Esra çalıştığı iş yerindeki karizmatik kreatif direktör Koray ile görüşmeye başladığı zaman 26 yaşındaydı. Koray ona mücevherler alıyor ve yurt dışına götu¨rerek peri masalını anımsatan tatillere çıkarıyordu. Esra, başlarda gözünü boyayan sevgilisinin içinde bir canavarın gizli olduğundan habersizdi. “Yavaş yavaş kıyafetlerime, saçıma, makyajıma karışmaya ve benim adıma alışveriş yaparak beni istediği şekilde giydirmeye başladı. Benim kıyafetlerimin sıradan olduğunu ve seksi olmadığını düşünüyordu, bu da beni utandırıyordu.”
Zamanla kontrol edilen şeyler dolabı olmayı aşmıştı. “Birlikte yaşamaya başladığımız zaman beni paylaşamayacak kadar kıskanç hale gelmişti ve arkadaşlarımdan ve ailemden gelen bütün davetleri geri çeviriyordu. Gittikçe onlardan uzaklaştırıldığımı hissediyordum. Eğer onsuz gitmeye kalkarsam beni en az 30 arama, onlarca mesaj ile rahatsız ediyor ve eve döndüğümde sorguya çekiyordu.” Esra’nın Koray’dan ayrılabilmesi dört sene sürmüş. “Kendi güvenliğim için ona daha çok bel bağladım ama bu ilişki beni mahvediyordu, zamanımın
çoğunu ağlayarak ve onu mutlu etmeye çalışarak geçiriyordum” diyor.

Onun başına gelen şey içsel işkenceydi. Duygusal taciz de bunun içindeydi. Peki bu kişi sizin yakın arkadaşınız olsaydı, ışığını yitirmiş olarak bütün zamanını erkek arkadaşıyla geçirseydi, başına gelenin domestik şiddet olduğunu fark eder miydiniz? 500 kadın üzerinde yapılan bir araştırmada alınan cevapların yu¨zde 95’i gösteriyor ki, kadınlar ilişkilerdeki şiddeti sadece fiziksel şiddet olarak tanımlıyorlar. Çok az bir kısmı başkalarının önünde aşağılama, ne giyeceğine karar verme, kıskançlık gibi zekice yapılan kontrol tekniklerini anlayabiliyorlar.
“Bir yılbaşı akşamı bana 40 beden olduğumu bildiği halde 36 beden bir elbise vermişti” diyor 28 yaşındaki Seda, beş yıldır birlikte olduğu erkek arkadaşıyla ilgili hikayesini anlatırken. “Bu bana kendimi inanılmaz kötü hissettirdi. Dışarıda olduğum her zaman arabamın u¨zerine notlar bırakmak veya sileceklerden birini kaldırmak gibi hareketlerle beni izlediğini belli ediyordu. Bir gece kız arkadaşlarımla birlikte bir mekanda eğlenirken onun diğer tarafta yalnız başına durarak beni izlediğini gördüm.”
Evet ortada fiziksel bir saldırı yok, ancak Seda zehirli akıl oyunlarıyla hırpalanıyordu. “Her zaman ondan başka hiç kimsenin beni sevmeyeceğini ve kimseyi bulamayacağımı söylüyordu” diye ekliyor.
Domestik şiddet denilen bu şiddet türünü en iyi gerçek örnekler anlatır diye hikayelerle girdik olaya...
Sizin de çevrenizde mutlaka vardır benzer hikayeler. Belki de bizzat siz yaşıyorsunuz, ya da yaşadınız. Çünkü ender rastlanan hikayeler değil bunlar... Maço erkek arkadaş, kontrolcü sevgili, kıskanç koca sanıyoruz belki ve işin içinde bir nevi şiddet olduğunu anlayamıyoruz çoğu zaman.

CİNSEL İSTİSMARA DA SIK RASTLANIYOR
Sadece eğitim seviyesi düşük olanlar uygulamıyor bu şiddet türünü, tıpkı fiziksel şiddette olduğu gibi hiç ummadığınız insanlar, kariyer sahibi adamlar da uygulayabiliyor. Hatta ünlüler de. Rap şarkıcısı Chris Brown’un eski sevgilisi Rihanna’ya uyguladığı hem fiziksel hem duygusal şiddet epey tartışılmıştı. Araştırmalar gençler arasında da duygusal şiddetin uygulandığını gösteriyor. Bunu yaşayanların yaşının 16’ya kadar indiği söyleniyor. İşin kötü yanı o yaşlarda bunun normal olduğunu düşünüyor insan. Ne kadar tehlikeli bir psikolojik problem olduğunun farkına varılamayabiliyor. Sorun zaten tam olarak da bu. Mağdurların yaşadıklarının normal olduğunu hissetmeleri.
Demet 18 yaşındayken yaşadıklarını şöyle anlatıyor. “Ahmet ilk zamanlar fazlasıyla romantikti, sürekli benim yanımda olacağını başka hiç kimseye ihtiyacım olmadığını söylüyordu. Ancak gittikçe hayatımı daha fazla kontrol etmeye başladı.” Yıllar geçtikçe telefon faturalarını inceleyerek kimleri aradığını öğrenmeye, ondan habersiz bir yere gidemesin diye arabasındaki kilometreyi görüntülemeye ve hatta evin giriş anahtarını alarak kendisi eve gelmeden Demet’in de dışarı çıkmasını engellemeye başlamış. “Bunun işkence olduğunu o daha da öfkeli olmaya başlayana kadar fark etmemiştim. Bir gün ondan ayrılırsam beni öldüreceğini söyleyerek tehdit etti. Ve beni duvara doğru sıkıştırarak bağırmaya başladı. Bana vurmasına gerek yoktu ondan fazlasıyla korkmuştum ve artık ayrılmam gerektiğini kesin olarak biliyordum.”
Konu gençler olunca, ortaya işin bir de cinsellik boyutu çıkıyor. Yeni yeni cinselliği keşfeden gençler, baskıcı isteklerle kız arkadaşının isteklerini görmezden gelebiliyor. Ailesinden gizli birliktelik yaşayan bir genç kız, erkek arkadaşının, eğer kendisiyle seks yapmaz ve bu konuda isteklerini yerine getirmezse, ilişkisini ailesine ve arkadaşlarına söylemekle tehdit etmesiyle birlikte kabuslar yaşamaya başlayabiliyor.