Şiddetli baş ağrısı neden olur? Şiddetli baş ağrısına ne iyi gelir? 5 soruda şiddetli baş ağrısı

Baş ağrısı, hemen herkesin hayatında bir kez yaşadığı, son derece yaygın görülen şikayetlerden biri. Baş ağrıları genellikle hafif veya orta şiddette olabilir. Nöroloji Uzmanı Dr. Nebahat Bilici şiddetli baş ağrısına dair merak edilenleri anlattı.

Şiddetli baş ağrısı nedir?

Şiddetli baş ağrısı günlük yaşamsal aktiviteleri etkileyen, iş yapamaz hale getiren baş ağrısıdır. Daha önceden tanısı konulmamış şiddetli baş ağrısı sıradan baş ağrısı olmadığından kişi oyalanmadan doktora, gerekirse acil servise başvurmalıdır.

Şiddetli baş ağrısı hangi hastalıkların habercisidir?

Primer baş ağrısı

Primer baş ağrıları, altta yatan başka bir sağlık problemi olmadan ortaya çıkıyorsa, buna primer baş ağrısı denir. Şiddetli baş ağrısına sebep olan en sık görülen primer baş ağrıları migren, küme tipi baş ağrısıdır. Primer baş ağrılarından migren şiddetli baş ağrısının en sık sebebidir. Migren, genellikle başın bir yarısına lokalize olan, şiddetli, günlük hayattan koparan, zonklayıcı tipte baş ağrısıdır. Beraberinde genellikle bulantı-kusma, ışık-ses-koku hassasiyeti, eforla ağrıda artış olur.

2015 yılına ait “Türkiye Baş Ağrısı ve Migren Epidemiyolojisi Çalışması” verilerine göre Türkiye’de 18-65 yaş arasındaki kişilerde migren ağrısı görülme sıklığı yüzde 16,4’tür. Bu da ortalama her yedi kişiden birinde migren olduğu ve yaklaşık 12 milyon migren hastasının bulunduğu anlamına geliyor. Araştırmaya göre; kadınlarda migren oranı yüzde 24,6, erkeklerde ise yüzde 8,5 düzeyinde. Bu verilere göre Türkiye’de her 4 kadından ve her 12 erkekten birinde migren görülüyor.

Diğer sık görülen primer baş ağrısı Küme tipi baş ağrısıdır. Küme tipi baş ağrısında ağrının şiddeti oldukça yüksektir, uyuyamaz hale getirir.  Genellikle yılın belli bir dönemine kümelenir, haftalarca veya yıllarca sürebilir. Daha sonra genellikle baş ağrıları aylarca veya yıllarca sürebilen bir süre için durur. Küme tipi baş ağrısı erkeklerde daha sıktır, aynı taraf göz çevresinde lokalize, zonklayıcı tipte baş ağrısıdır. Aynı taraf gözde yaşarma, kızarma eşlik eder.

Sekonder baş ağrısı nedeni belli bir hastalığa bağlı olarak, beyin damar hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları, beyin tümörleri, sinüzit, ensefalit, menenjit gibi hastalıkların seyri sırasında ortaya çıkan baş ağrılarıdır.

Sekonder baş ağrılarından en sık şiddetli baş ağrısına sebep olan hatta acil servise başvuruyu gerektiren baş ağrısı tipleri beyin damarlarından kaynaklanan baş ağrılarıdır.

Beyin anevrizması, beyindeki bir kan damarında şişlik veya balonlaşmadır. Anevrizma genellikle bir sap üzerinde asılı duran bir meyveye benzer. Beyin anevrizmalarının, kan damarından akan kanın damar duvarının zayıf bir bölgesine baskı yapması nedeniyle oluştuğu ve büyüdüğü düşünülüyor. Beyin anevrizmasının sızdırması veya yırtılması durumunda şiddetli baş ağrısına sebep olan beyin kanaması olur. Beyin anevrizmaları yırtılmadan da baş ağrısı yapar, baş ağrısı özellikle eforla (spor, ağırlık kaldırma, ıkınma gibi) tetiklenir.

Beyin arteriyovenöz malformasyonu (AVM), beyindeki atardamar ve toplar damarların beyin ve omuriliğin herhangi bir bölgesinde bası etkisi yapan yumaklaşmasıdır. Çoğu insan bunlarla doğar, ancak daha sonraki yaşamlarında da oluşabilirler.  Beyin AVM'si olan bazı kişiler şiddetli baş ağrısı veya epilepsi nöbetleri gibi belirti ve semptomlar yapabilir. AVM kanama riski yüksektir. Kanadığında şiddetli baş ağrısı ve felçlere sebep olur.

İntrakranyal hematom, kafatası içinde kan birikmesidir. Genellikle beyinde yırtılan bir kan damarından kaynaklanır. Sıklıkla hipertansiyona bağlı kanamalardır. Ayrıca araba kazası veya düşme gibi travmalardan da kaynaklanabilir. Kan, beyin dokusunda veya kafatasının altında toplanarak beyne baskı yapabilir. İntrakranial hematom potansiyel olarak hayatı tehdit edicidir. Genellikle acil tedavi gerektirir.  Beyin içindeki kan miktarı arttıkça, baskı artar ve şiddeti giderek artan baş ağrısı, bulantı-kusma, bilinç kaybı gelişebilir. Bu kanı boşaltmak için ameliyatı gerekebilir.

İskemik İnme, Beynin damar tıkanıklığına bağlı olarak kan akışı engellendiğinde veya azaldığında iskemik inme meydana gelir. Bu, beyin dokusunun oksijen ve besin almasını engeller. Beyin hücreleri dakikalar içinde ölmeye başlar. Damar tıkanıklığı ve bunun neden olduğu beyin ödemine bağlı olarak, konuşma bozukluğu, başkalarının söylediklerini anlamada güçlük, yüz, kol veya bacakta uyuşma, felç, görme kaybı, çift görme, ani ve şiddetli bir baş ağrısı görülebilir. Baş ağrısıyla birlikte kusma, baş dönmesi ve bilinç değişikliği meydana gelebilir. İnme tıbbi bir acil durumdur. Derhal tıbbi tedavi almak çok önemlidir. Acil tıbbi yardımın hızla alınması beyin hasarını ve diğer felç komplikasyonlarını azaltabilir.

Beyin tümörü, beyindeki hücrelerin kontrolsüz büyümesidir. Beyin tümörü, beyin hücresi, sinirler, hipofiz bezi, epifiz bezi ve beynin yüzeyini kaplayan zarlardan kaynaklanabilir. Beyin tümörleri beyinde başlayabilir. Bunlara birincil beyin tümörleri denir. Bazen kanser vücudun diğer bölgelerinden beyne yayılır. Bu tümörler metastatik beyin tümörleri olarak da adlandırılan ikincil beyin tümörleridir. Beyin tümörleri küçük boyutlarda çoğunlukla semptom vermezken büyüdüğünde beyin dokusuna, damarlarına, beyin zarına bası yaparak şiddetli baş ağrısı, bulantı-kusma, epileptik nöbetler, bulundu bölgeye bağlı olarak nörolojik defistler yapabilir.

Ensefalit, beynin iltihaplanmasıdır. Viral enfeksiyon, otoimmün inflamasyon, bakteriyel enfeksiyon, böcek ısırıkları ve diğerleri dahil olmak üzere çeşitli nedenler vardır. Bazı durumlarda ensefalit hayatı tehdit edici olabilir. Hızlı teşhis ve tedavi önemlidir, çünkü ensefalitin her bireyi nasıl etkileyeceğini tahmin etmek zordur. Enfeksiyöz ensefaliti olan çoğu insanda grip benzeri semptomlar görülür: Şiddetli baş ağrısı, ateş, kaslarda veya eklemlerde ağrıları, saatler veya günler süren bir süre boyunca daha şiddetli belirtiler izler, ense sertliği, epileptik nöbetler, ajitasyon- halüsinasyonlar ve koma dahil bilinç kaybına neden olabilir.

Menenjit, beyin ve omuriliği çevreleyen sıvı ve zarların enfeksiyonu ve iltihaplanmasıdır. Bu zarlara meninks denir Menenjit iltihabı tipik olarak şiddetli baş ağrısı, bulantı-kusma, yüksek ateş, şuur bozukluğu ve ense sertliği yapar. Menenjit vakalarının çoğu viral bir enfeksiyondan kaynaklanmaktadır. Ancak bakteriler, parazitler ve mantarlar da buna neden olabilir. Bazı menenjit vakaları tedavi olmaksızın birkaç hafta içinde iyileşir. Diğerleri ölüme neden olabilir ve acil antibiyotik tedavisi gerektirebilir.

Erken menenjit belirtileri gribe benzer olabilir. Semptomlar birkaç saat veya birkaç gün içinde gelişebilir

Şiddetli baş ağrısında hangi durumda doktora başvurulmalıdır?

• Baş ağrısı hayatınızda yaşadığınız en şiddetli baş ağrısı ise,
•  Baş ağrısına şiddetli, bulantı-kusma eşlik ediyor ise,
• Baş ağrınız 72 saatten fazla sürüyor ve ağrısız dönem 4 saatten az sürüyor ise,
• Baş ağrısı aniden şiddetli hale gelip saniyeler içinde yoğunluğu doruğa çıkıyor ise,
• Baş ağrısı kafa travmasını takiben gelişiyor ise,
• Baş ağrısına bilinç bulanıklığı eşlik ediyor ise,
• Baş ağrısına görme kaybı, konuşma bozukluğu, vücudun bir tarafında uyuşukluk, güçsüzlük eşlik ediyor ise,
• Baş ağrısına nöbet geçirme, mide bulantısı, kusma, ateş, üşüme gibi diğer semptomların eşlik ediyor ise,

Baş ağrısı semptomları, yaşamı tehdit eden bir durumun işareti olabileceğinden hemen acil servise gitmeyi gerektirir.

Şiddetli baş ağrısı nasıl tedavi edilir?

Şiddetli baş ağrısı tanısı konulmuş migren veya küme tipi primer baş ağrısı ise nöroloji uzmanı tarafından tavsiye edilen ağrı kesicileri alabilirsiniz halen geçmiyorsa acil servise veya sizi takip eden nöroloji uzmanına ileri tedavi açısından başvurmanız uygun olacaktır. Şiddetli baş ağrısı hayatınızda ilk kez başınıza geliyorsa yapılan beyin görüntüleme, kan tetkikleri sonucunda baş ağrının altında yatan nedene göre tedavi planı hazırlanır. Tedavi ilaç tedavisinden cerrahi müdahaleye kadar değişir.

Şiddetli baş ağrısına ne iyi gelir?

Şiddetli baş ağrısı tanısı konulmuş migren atağı ise,

• Nöroloji uzmanın tavsiye ettiği ağrı kesiciyi ağrı pik yapmadan ağrının başında alın, çünkü ağrı pik yaptığında o düzeyde ağrının kesilmesi güç olacaktır.
• Migren baş ağrısında ışık ve ses tetikleyici olduğundan karanlık, loş, sesiz bir ortama geçin.
• Ağrının olduğu tarafa soğuk kompres uygulayın.
• Başınızı eşarpla sıkın genişlemiş damarlara bası uyguladığı için rahatlatır.
• Başa, şakaklara masaj yapın.
• El ve ayaklarınızı sıcak suya sokmak rahatlatır.

SağlıkMigreni en çok hangi gıdalar tetikler? Sigara migrene sebep olur mu? İşte migren ve gıda ilişkisi